535 Loeilied


   Is denken slecht? Als je je afvraagt hoe dat precies gaat, lopen, zo van de ene voet voor de andere zetten en daarna de andere voor de ene, geheid dat je op je snufferd gaat. Als je je afvraagt hoe dat gaat, ademen, zo in en zo uit, geheid dat je het dan niet meer weet en zeg dan maar dag tegen het leven.
   Iets dergelijks overkwam de koe. Lees en huiver. Het gedicht, buiten de verwijzing naar een regel uit het eeuwige dranklied van Marie Servaes (de tweede regel van Ach vader lief toe drink niet meer), is denk ik een lied, met een refrein van dierenklanken of dieren-nadoe-klanken die mevrouw koe door het hoofd spoken bij haar zelfonderzoek, of misschien zijn het boerderijdieren die haar helpen het zich te herinneren. Zoiets hoor ik dat althans in mijn geestesoor. Maar misschien kun je het refrein ook langzaam laten groeien, en beginnen met:

Ging het van waf-waf-waf?
Ging het het van mè-mè-mè?
Ging het van ku-ke-le-ku?
Ging het van bè-bè-bè?

   En het volgende refrein is dan:

Ging het van waf-waf-waf oink-oink-oink?
Ging het van mè-mè-mè kra-kra-kra?
Ging het van ku-ke-le-ku gak-gak-gak?
Ging het van bè-bè-bè kwa-kwa-kwa?

   Maar nee, dat is errug uitgesponnen en doet het toch al luchtige vluchtige verhaaltje helemaal vervliegen. Gewoon een simpel terugkerend refrein, niet moeilijk over doen. Alleen op het eind dan iets anders dan? Of in de middle eight meer dieregeluidenchaos? Dat zal blijken als het in Studio Vader Abraham door de nazaten van Johnny Hoes aan het hossende vinyl zal worden toevertrouwd. Wij wachten de ontwikkelingen af.

Moe-moe

         Waf-waf-waf en oink-oink-oink
         Kra-kra-kra en mè-mè
         Kwa-kwa-kwa en gak-gak-gak
         Tok-tok-tok en bè-bè....

Hoe gaat het verloeieme ook weer,
dacht op een morgen de koe,
dat loeien dat ik altijd zo doe?
Ik deed het al zo menig een keer,
en nu weet ik het eventjes niet meer!

En hoe meer en meer zij dacht,
hoe minder en minder zij het wist.
Nog nooit had ze zich ooit vergist!
Ze dacht en dacht en dacht en dacht,
ze dacht tot in de diepe nacht.

         Waf-waf-waf en oink-oink-oink
         Kra-kra-kra en mè-mè
         Kwa-kwa-kwa en gak-gak-gak
         Tok-tok-tok en bè-bè....

Wat zegt een koe nou als die loeit?
Ik zou het werkelijk niet meer weten.
Hoe kan ik het nou zijn vergeten?
Ik ben er toch mee opgegroeid?!
Wacht, ik voel dat er iets broeit.

         Waf-waf-waf oink-oink-oink mjauw-mjauw-mjauw
         Mè-mè-mè kra-kra-kra tsjiep-tsjiep-tsjiep
         Bè-bè-bè kwa-kwa-kwa piep-piep-piep
         Tok-tok-tok gak-gak-gak – ku-ke-le-ku !

Heel droevig werd daarvan de koe,
en ze begon stilaan te pruilen,
en ze begon stilaan te huilen,
en ze huilde: Boe-boe-boe!
En toen wist ze plotseling weer hoe!

         Waf-waf-waf en oink-oink-oink
         Kra-kra-kra en moe-moe
         Kwa-kwa-kwa en gak-gak-gak
         Tok-tok-tok en boe-boe...

_____
De illustratie is van Vladimir Konasjevitsj bij een gedicht van Daniil Charms, Vroem-vroem-vroem! uit 1929. De vertaling verscheen in Bij mij op de maan, p. 433-436. Het hele in het Nederlands gefotosjopte Charms-verhaal staat in VandaagsVertaalProbleem blog 355, hier met uitgebreide inleiding achteraf. Een doorlopend bijgewerkt register op alle VandaagsVertaalProblemen staat in blog 345.

Reacties

Een reactie posten

met onder meer de afgelopen tijd

534 Transgender op de boerderij

Afbeelding
   Een kip die een eend wil zijn, is dat soms een soort opiniërende spot? Moeten we dat soms metaforisch lezen? Wordt het transgenderisme soms in de maling genomen? Is het dan soms niet heel flauw?    Ja, dán wel. Maar het geval wil dat het uitgangspunt van dit gedicht helemaal niets met mensen die in een verkeerd lichaam geboren zijn te maken had. Het idee heb ik namelijk gejat uit een van mijn favoriete scènes uit Toy Story, als Buzz Lightyear, de N.T.F.B.-astronaut, uit de doos komt als een echte heelalveroverende ruimtevaarder, alle kanten op vliegt, de basis oppiept via zijn horloge en niet anders kan en wil dan de wereld redden. Woody heeft veel moeite hem ervan te overtuigen dat hij geen ruimtevaarder is, maar een pop. ‘Je bent een pop, Buzz Lightyear! Een pop! Een POP!’ Wat Buzz verleidt tot de zeer ware uitspraak: ‘Ik vind jou een heel zielig mannetje.’ (Ik doe het uit mijn geheugen, het zal wel wat anders zijn wat er feitelijk gezegd is.)  ...
Meer lezen

499 Infinite Jest

Afbeelding
    Infinite Jest , de titel van het luchtige niemendalletje van David Foster Wallace, hoe vertaal je die? (Over het dat misschien een andere keer.)    Het is natuurlijk een quote unquote uit het bekendste toneelstuk aller tijden op het (anonieme) Drama des Levens na, uitgesproken als de hoofdpersoon op zijn speurtocht naar de dader(s) van een overval op een winkel in kantoorbenodigdheden in een kluisje van een badhuis in Oxford een schedel vindt die hij identificeert als die van Alaspoor Yorick, een Palestijns-Pakistaanse neurochirurg en schrijver van moppenboeken met een scatologische inslag.    Hamlet (de Hoofdpersoon) herinnert zich deze Alaspoor, roept hij (Hamlet) in de kleedruimte met de schedel in zijn hand uit, terwijl om hem heen in meer of minder behanddoekte staat badgasten langslopen van en naar de douches – als a fellow of infinite jest, of most excellent fancy .    Misschien gewoon eerst eens kijken hoe de t...
Meer lezen

532 Over een moriaantje zo zwart als roet

Afbeelding
   In 1845 schreef de Frankfurter armenarts Heinrich Hoffmann zijn tiental wereldberoemd geworden gruwelverhalen voor de kinderkamer Der Struwwelpeter , met voorop de titelfiguur zelf, afgebeeld op een sokkel. De jongen heet zo, omdat hij een Struwwelkopf heeft, een wilde woeste haardos, aangezien hij zich niet liet kammen ( kämmen ließ er nicht sein Haar ). De knaap wordt in de laatste regel door de schrijver garstig genoemd, stout, naar, vervelend, en uitdrukkelijk niet vies, smerig of ongewassen, allerminst een Piet de Smeerpoets dus, zoals hij hier al 175 jaar heet.    O wat een eeuwige verhalen! Paulinchen met het Feuerzeug die in de hens gaat, Konrad de Daumenlutscher die zijn duimen erafgeknipt worden. Wreed, bloederig, fataal, heerlijk. Plus het verhaal over de kohlpechrabenschwarzer Mohr – een felrealistische geschiedenis over kleine pestkopjes die een voorbijganger uitlachen om zijn zwarte huid. Aj! Wie gaat zich daaraan branden in het h...
Meer lezen

144 Een avondje Counterparts

Afbeelding
   Het vreemdste van de vertaling van het Joyce-verhaal Counterparts door de anonymus uit de Tweede Wereldoorlog is de titel, Een avond .    Misschien was Kopieën , of Duplicaten – zoals het verhaal in Dublinezen vertaald is – onduidelijk?    Aangezien het verhaal uit zijn natuurlijke samenhang (de bundel) is gehaald mag je natuurlijk met de titel uitspoken wat je wil. En dan is Een avond in al zijn multitoepasbare nietszeggendheid natuurlijk een geniaal alternatief waarin de lezer zijn hele ziel en zaligheid kan leggen.    Het verhaal is een aaneenschakeling van vernederingen over een kantoorkopiïst die van het oervervelende werk hoofdzakelijk hele erge dorst krijgt, door zijn baas wordt afgebekt, zijn baan waarschijnlijk verliest door een brutaal weerwoord, zijn horloge verpandt om te gaan drinken, in de kroeg een wedstrijd armpjedrukken verliest van een melkmuil, als hij naar huis gaat niet eens dronken is (de grootst...
Meer lezen

533 Teruggevonden

Afbeelding
   – Ik wist het wel! Daar zitten ze!    – Het blijven lastpakken, ouders. _____ Uit het Женскии журнал ( Vrouwenblad ), № 9, 1930, in het togdazine, hier . Een doorlopend bijgewerkt register op alle VandaagsVertaalProblemen staat in blog 345 .
Meer lezen

526 Raadseltje

Afbeelding
   Mijn eerste is een kromzwaard, mijn tweede is een kat op schoot,    mijn derde is een zeemeermin, mijn vierde is een hondje dood.    Rara.    Antwoord: de twee maal twee opeenvolgende t’s in het woord Nachttrottoir op de kaft van het boek. Kijk maar:
Meer lezen

531 En we hadden niks te doen

Afbeelding
   Met trappen van vergelijking kun je leuke dingen uithalen. Dingen die niet kunnen. Dingen die fout zijn. Dingen die je moeder je heel graag wil afleren. Goed goeder goedst heb ik altijd heel mooi gevonden. Heel fout maar heel goed. Trouwens, goed beter beterst is ook niet slecht. En waarom niet beet beter beetst? Sowieso is alles wat fout is goed. En grappig.    In het Russisch maak je verkeinwoorden met het suffix - tsjiek , maar je kan ook vergrootwoorden maken, als je er - iesje achter zet. Tarakaniesje is een hele grote kakkerlak. En tarakantsjiekiesje een hele kleine hele grote kakkerlak.    Het volgende gedicht rekt de trappen van vergelijking ook enigszins op. Maar toch was dat niet mijn uitgangspunt. Ik wilde eigenlijk de sfeer vangen van een lome namiddag aan het water, van niets doen en je vervelen met zijn tweeën of in een groepje, een sfeer die ik kende uit het gedicht En jullie? van Sergej Michalkov uit 1935. Met uiter...
Meer lezen

529 Boheemse rapsodie

Afbeelding
   Vijftig jaar oud, deze klassikaner, en de vertaling al zestien jaar! En als ik hem nog eens overlees, denk ik eerst, hm-hm-hm en nog eens hm-hm-hm, en dan denk ik moet ie niet met het patina der eeuwen en het stof van vele jaren op zolder blijven liggen, tot volgende generaties zich vrolijk kunnen maken over zoveel geklungel dat er niet uithoort?    Maar de volgende dag (nu) keek ik er nog eens naar en toen dacht ik hm, en nog eens hm, dacht ik, en ik dacht, toch niet zó slecht is het? Meezingbaar (allicht), getrouw (al wat minder allicht) maar qua woorden op een of andere manier niet zo sterk als het origineel, niet overal even natuurlijk van zeg. Misschien zou ik het meertalig moeten maken, het Nederlands afwisselen met Engelse frasen en wie weet ook nog wat anders uit de smeltkroes der wereldtalen. Gewoon voor de hell of it.    Of ik laat het nog zestien jaar liggen, kijken wat ik dan denk. QUEEN Bohemian Rhapsody | Boheemse rap...
Meer lezen