Letterlijk is vaak het leukst. Figuurlijk is een doordenkertje: immers je neemt het niet letterlijk. Het letterlijk nemen van woorden en zinnen is een van de belangrijkste drijvende krachten uit de stripreeks over Baron van Tast tot Zeveren van Jan van Haasteren. (Vandaar ook dat een hele reeks scenaristen verantwoordelijk kan zijn voor de teksten van de verhalen.) Als de Baron een auto gaat kopen is een Lelijke Eend een eend, een Volkswagen Kever een kever en een Opel Kadet een kadet, waarna hij de showroom uitrent en besluit de bus te pakken – een bus doppertjes. Als de Baron mensen verwenst volgen ze zijn verwensing op: een flapdrol wordt er een, een uilskuiken, en snotaap en een klootzak ook. Als hij een brand meldt door op een brandmelder te drukken, vliegt zijn hand in brand: bij de drogist (die juist vlooien stampt voor vlooienpoeder) krijgt hij brandzalf die zijn hand nog meer verbrandt, en als hij vervolgens op de scooter stapt en zijn valhelm opzet, blijft hij maar vallen. (Een strip is een getekend verhaal dat als je het in woorden navertelt veel van zijn grappigheid verliest.)
Ik zag een cartoon waarin twee heksen uit een ketel proeven. ‘Hm, heerlijk,’ zegt de een. ‘Wat doe je erin?’ ‘Alleen locale kindertjes,’ antwoordt de ander. Of iets van die strekking. Ik kan de cartoon niet meer vinden, alleen een andere waarin de ene heks tegen de andere zegt: ‘Als je geen kleine kinderen hebt, kun je er paddenstoelen voor in de plaats nemen.’ (Een cartoon is een getekende prent die als je hem in woorden navertelt veel van zijn grappigheid verliest.) Maar ik dacht: zou de cartoonist op de grap gekomen zijn door het woord kindermenu letterlijk te nemen? Daar moest wat te doen mee zijn, met die dubbele betekenis van kindermenu, voor letterlijk, al te letterlijk ingestelden. Geen grap of mop en ook niet iets met een clou of een pointe, want daar is het te flauw voor. Maar misschien verstopt in een liedje?
Er was een oud vrouwtje
Er was een oud vrouwtje
Hotsekidoedel, hotsekidee
Er was een oud vrouwtje, waar leefde ze van
Soep uit een bordje
Soep uit een bordje, melk uit de kan
Hotsekidoedel-didoedeldidee
Maar altijd op zondag
Hotsekidoedel, hotsekidee
Maar altijd op zondag eet ze fondue
Dat noemt ze dan haar
Dat noemt ze dan haar kindermenu
Hotsekidoedel-didoedeldidee
Met kaas op een vuurtje
Hotsekidoedel, hotsekidee
Met kaas op een vuurtje en bleekselderij
Daar gaan dan stoute
Daar gaan dan stoute kindertjes bij
Hotsekidoedel-didoedeldidee
Hotsekidoedel, hotsekidee
Als je niet luistert, holadijee!
PS Ik heb de ‘locale kinderen’-prent gevonden op tinternet, een cartoon van Jeff Stahler uit 2010. Er is maar één heks aan het woord en die zegt ‘I only use local children’. Met die tekst koekel je hem zo op, ik ga hem hier niet overnemen in verband met auteursrechtelijke hanneserijen en zo (vriendelijk bedankt!). De Baron van Tast-scenaristen zijn Patty Klein (het eerste album), Frits van der Heide (het tweede album) en Renée van Hensbergen, Lo Hartog Van Banda, Patty Klein, Bram Uil en F.A. Buis voor het derde. Alle verhalen verschenen eerder in de
Pep.
_____
Een doorlopend bijgewerkt register op alle VandaagsVertaalProblemen staat in blog 345,
hier.
Reacties
Een reactie posten