159 You bounder! You cheat!
Als de Beatles op 31 januari, de dag na het weergaloos geslaagde dakconcert, weer de kelder induiken van het Apple-gebouw aan Savile Row nummer 3, is het om de nummers die op het dak niet gespeeld zijn een laatste turboboost te geven en nog één keer goed op de band te zetten.
Dat waren de nummers Two of Us, The Long and Winding Road en het onvergetelijk onvergankelijk onvergruisbaar onverstoorbaar onaanhoorbare Let It Be. Nog één keer eraan trekken, jongs, en dan zit deze rampmaand erop!
Get Back moest de elpee van het geheel worden. De Beatles onopgesmukt, zonder overdubs, live, eerst in het ruimteschip van de Trident filmstudio en vervolgens in de knusse krapte van de Apple-martelkelders.
Een plaat zonder hocus-pocus (jiggery-pokery). Was het onbereikbare ideaal. Want weliswaar speelden ze live op het dak foutloos en geanimeerd, maar in de studio was er elke take wel ergens iets loos.
De vier doordesemde studiomuzikanten voelden dat de nummers, zeker zoals ze er nu lagen, eigenlijk schreeuwden om te worden opgepoetst, door instrumentale partijen opnieuw in te spelen (overdubben, dubben) en zangpartijen te verdubbelen (double-tracken, verkort tot tracken). Ook al ging dat tegen de afspraak, de geest, de visie, het hele idee en de raison d’être van de plaat in.
Daarom horen we Lennon, na een redelijk tot matig geslaagde take van Let It Be, die middag, er een einde aan willen maken door te zeggen dat hij het goed genoeg vindt. Hij zegt:
– Okay, let’s track it!
‘Oké, die [double-]tracken we!’ Waarna er een sharp intake of breath volgt van dezelfde John, die zichzelf meteen terechtwijst:
– You bounder! You cheat!
– Oooh! Smiecht! Valsspeler! Maar in het boek dat werd uitgebracht bij de Disney-serie van Peter Jackson (Hoe Het Kwaad de Wereld Overwon en The Beatles Uiteen Dreef), wordt het anders vertaald. Daar staat namelijk op blz. 222, middelste kolom:
‘Oké, hij gaat op een track. [ademteug van gespeelde schrik] Jij hork! Jij bedrieger!’
Wat nergens op slaat, zowel het ‘hij gaat op een track’ als de ‘hork’. Ongetwijfeld staan er nog veel meer missers in. Eén ervan is de elektronische huppeldepup op blz. 229 dat waarschijnlijk de (verkeerde) vertaling is van electronic jiggery-pokery, maar ik heb het Engels er niet bij, dus ik ben er niet zeker van. Tsja.
Het is niet zo dat er niets over The Beatles bekend is. Dat dit voor het eerst is dat er een boek verschijnt over het Get Back-project. Dat niemand weet wat er met tracking bedoeld wordt, in beatleanibus... De vertaler bevindt zich niet zeg maar als een sneeuwblinde poolreiziger op een onbeschreven witte kaart met daarop slechts een paar levensechte afschrikwekkende tekeningen van door geen mensenoog ooit waargenomen muziekinstrumenten en de waarschuwing Hic sunt Lennones....
Het tracken en de bounder staan bijvoorbeeld uitgelegd in The Complete Beatles Recording Sessions. En ook in het boekje bij het derde Anthology cd-doosje waar de uitroep ingelast is. Elementair! Je vindt het allebei zo als je op internet zoekt. Of anders pak je er de vertaling van Friedhelm Rathjen bij:
‘Okay, lass uns weitere Spuren hinzumischen.’ Und dann wie entsetzt: ‘Huch, du Ganove, du Betrüger!’
En als je niet weet wat bounder is, is het internet ook snel behulpzaam:
• noun, old-fashioned, British slang: a morally reprehensible person; cad
• a dishonourable man. ‘he is nothing but a fortune-seeking bounder’
• a cad is ‘a fellow of low vulgar manners and behaviour” while a bounder is ‘a person of objectionable manners or anti-social behaviour; a cad.’
• if you call a man a bounder, you mean he behaves in an unkind, deceitful, or selfish way
• bounder - someone who is morally reprehensible; ‘you dirty dog’. blackguard, cad, hound, heel, dog, perisher
• bounder, scoundrel, villain
• bounder, definition, an obtrusive, ill-bred man
• an ill-bred, unscrupulous man; a cad. (chiefly brit., informal) a man whose behavior is ungentlemanly; cad
• bounder (noun): a man who behaves badly, especially towards women
• a dishonourable man
• a ‘bounder’ is a presumptious upstart, seemingly ignorant of, but perhaps merely indifferent to, fundamental norms of propriety. ‘You, sir, are a cad and a bounder.’ ‘A cad perhaps, but no bounder. My family goes back to William I.’
In deze context dus duidelijk een smiecht, een linkmiechel, een bedrieger, een bedotter, een knopendraaier, een zwendelaar, een oplichter, een gannef, een paloeter, een deugniet, een windvaan, een beflojer, een streeptrekker, een sjoemelaar, een schurk, een flessentrekker, een vaartflikker, nobel gajes.
Maar een hork?..
_____
Verwijzingen. Get Back door The Beatles, vertaling Debby Nieberg/Vitataal, Luitingh-Sijthoff 2021. Friedhelm Rathjen, Von Get Back zu Let It Be, Der Anfang vom Ende der Beatles, Rogner & Bernhard 2009. Alles over The Beatles: Alle 214 goed, The Beatles in hun liedjes, Achtergronden, weetjes en vertalingen, Erik Bindervoet & Robbert-Jan Henkes, Rainbow 2018.
Dat waren de nummers Two of Us, The Long and Winding Road en het onvergetelijk onvergankelijk onvergruisbaar onverstoorbaar onaanhoorbare Let It Be. Nog één keer eraan trekken, jongs, en dan zit deze rampmaand erop!
Get Back moest de elpee van het geheel worden. De Beatles onopgesmukt, zonder overdubs, live, eerst in het ruimteschip van de Trident filmstudio en vervolgens in de knusse krapte van de Apple-martelkelders.
Een plaat zonder hocus-pocus (jiggery-pokery). Was het onbereikbare ideaal. Want weliswaar speelden ze live op het dak foutloos en geanimeerd, maar in de studio was er elke take wel ergens iets loos.
De vier doordesemde studiomuzikanten voelden dat de nummers, zeker zoals ze er nu lagen, eigenlijk schreeuwden om te worden opgepoetst, door instrumentale partijen opnieuw in te spelen (overdubben, dubben) en zangpartijen te verdubbelen (double-tracken, verkort tot tracken). Ook al ging dat tegen de afspraak, de geest, de visie, het hele idee en de raison d’être van de plaat in.
Daarom horen we Lennon, na een redelijk tot matig geslaagde take van Let It Be, die middag, er een einde aan willen maken door te zeggen dat hij het goed genoeg vindt. Hij zegt:
– Okay, let’s track it!
‘Oké, die [double-]tracken we!’ Waarna er een sharp intake of breath volgt van dezelfde John, die zichzelf meteen terechtwijst:
– You bounder! You cheat!
– Oooh! Smiecht! Valsspeler! Maar in het boek dat werd uitgebracht bij de Disney-serie van Peter Jackson (Hoe Het Kwaad de Wereld Overwon en The Beatles Uiteen Dreef), wordt het anders vertaald. Daar staat namelijk op blz. 222, middelste kolom:
‘Oké, hij gaat op een track. [ademteug van gespeelde schrik] Jij hork! Jij bedrieger!’
Wat nergens op slaat, zowel het ‘hij gaat op een track’ als de ‘hork’. Ongetwijfeld staan er nog veel meer missers in. Eén ervan is de elektronische huppeldepup op blz. 229 dat waarschijnlijk de (verkeerde) vertaling is van electronic jiggery-pokery, maar ik heb het Engels er niet bij, dus ik ben er niet zeker van. Tsja.
Het is niet zo dat er niets over The Beatles bekend is. Dat dit voor het eerst is dat er een boek verschijnt over het Get Back-project. Dat niemand weet wat er met tracking bedoeld wordt, in beatleanibus... De vertaler bevindt zich niet zeg maar als een sneeuwblinde poolreiziger op een onbeschreven witte kaart met daarop slechts een paar levensechte afschrikwekkende tekeningen van door geen mensenoog ooit waargenomen muziekinstrumenten en de waarschuwing Hic sunt Lennones....
Het tracken en de bounder staan bijvoorbeeld uitgelegd in The Complete Beatles Recording Sessions. En ook in het boekje bij het derde Anthology cd-doosje waar de uitroep ingelast is. Elementair! Je vindt het allebei zo als je op internet zoekt. Of anders pak je er de vertaling van Friedhelm Rathjen bij:
‘Okay, lass uns weitere Spuren hinzumischen.’ Und dann wie entsetzt: ‘Huch, du Ganove, du Betrüger!’
En als je niet weet wat bounder is, is het internet ook snel behulpzaam:
• noun, old-fashioned, British slang: a morally reprehensible person; cad
• a dishonourable man. ‘he is nothing but a fortune-seeking bounder’
• a cad is ‘a fellow of low vulgar manners and behaviour” while a bounder is ‘a person of objectionable manners or anti-social behaviour; a cad.’
• if you call a man a bounder, you mean he behaves in an unkind, deceitful, or selfish way
• bounder - someone who is morally reprehensible; ‘you dirty dog’. blackguard, cad, hound, heel, dog, perisher
• bounder, scoundrel, villain
• bounder, definition, an obtrusive, ill-bred man
• an ill-bred, unscrupulous man; a cad. (chiefly brit., informal) a man whose behavior is ungentlemanly; cad
• bounder (noun): a man who behaves badly, especially towards women
• a dishonourable man
• a ‘bounder’ is a presumptious upstart, seemingly ignorant of, but perhaps merely indifferent to, fundamental norms of propriety. ‘You, sir, are a cad and a bounder.’ ‘A cad perhaps, but no bounder. My family goes back to William I.’
In deze context dus duidelijk een smiecht, een linkmiechel, een bedrieger, een bedotter, een knopendraaier, een zwendelaar, een oplichter, een gannef, een paloeter, een deugniet, een windvaan, een beflojer, een streeptrekker, een sjoemelaar, een schurk, een flessentrekker, een vaartflikker, nobel gajes.
Maar een hork?..
_____
Verwijzingen. Get Back door The Beatles, vertaling Debby Nieberg/Vitataal, Luitingh-Sijthoff 2021. Friedhelm Rathjen, Von Get Back zu Let It Be, Der Anfang vom Ende der Beatles, Rogner & Bernhard 2009. Alles over The Beatles: Alle 214 goed, The Beatles in hun liedjes, Achtergronden, weetjes en vertalingen, Erik Bindervoet & Robbert-Jan Henkes, Rainbow 2018.
Reacties
Een reactie posten