23 Ten derden male de allenige occupanten

   Dan zie ik nog een probleem. Een anonieme lezer liet een eigengemaakte vertaling in de vondelingenschuif achter:

      Eenzaam vliegen ze nog boven de horizon
      als november de luchten onderklad
      terwijl alle vogelfamilies in een breed cordon
      het dorp verlieten voordat de herfst aantrad.

   Zo zie je maar weer. Altijd staat er wat anders. Bij mij staat er in wankel evenwicht tot nu toe dit:

      Eenzame bezetters van lege luchten
      Als november somber dreigend naakt
      En al je stamverwanten hebben haast gemaakt
      Om het herfsttij achterna het dorpje te ontvluchten ...

   Beide bedoeld als vertaling van de volgende vier regels – de eerste van een hele lap van tweemaal veertien.

      Lone occupiers of a naked sky
      When desolate November hovers nigh
      And all your fellow tribes in many crowds
      Have left the village with the autumn clouds ...

   Mijn anonymus ziet het ook en vertaalt naar het juiste begrip. Want hoezo staat er in de vierde regel ‘with the autumn clouds’? De boerenzwaluwen gaan toch niet met de herfstwolken mee? De herfst komt eraan met wolken en al, en dán pakken ze schielijks hun biezen en gaan ze op wereldreis.
   Ze gaan de herfstwolken niet achterna, maar vooruit.
   Ze gaan ‘with (the coming of) the autumn clouds’. En niet ‘with (the going of) the autumn clouds.’
   Ik vermoed dat het in het Engels ook niet echt gelukkig gezegd is, met die twee diametraal tegenovergestelde mogelijke betekenissen.
   Je kan het in het Nederlands net zo dubbelzinnig houden natuurlijk, als je het houdt op ‘met het herfstgewolkte’. Wat misschien wel mooi klinkt (voor wie ervan houdt), maar nog steeds heel erg overhelt naar het beeld van vertrekken met de wolken mee. Wat dus onzin is.
   Maar wat ik nu heb, ‘de herfstwolken achterna’ is echt helemaal totale onzin. Zwaluwen de herfstwolken achterna, de winter in! Ja, hallo! Ben je wel goed wijs? (Tikt tegen voorhoofd.)
   Wat een blunder!
   Moet het dit dan worden?

      Eenzame bezetters van lege luchten
      Als november somber dreigend naakt
      En heel je zwaluwvolk heeft haast gemaakt
      Om voor het herfsttij uit het dorpje te ontvluchten ...

   Is dat beter, kritische instantie?
   Vertalen is net als schrijven. Hoe meer je ernaar kijkt, hoe minder plezier je eraan beleeft. Maar hoe meer plezier de lezer uiteindelijk zal hebben. Hoop ik dan maar.
   En als het niet lukt: ik kan nu altijd terug naar de anonieme vondeling.

_____
   Verwijzing. De tekening van de boerenzwaluw is van Arkadi Tjoerin, uit Zolotaja Rybka, (Het gouden visje, gedichten van Russische dichters) uitgeverij Kinderliteratuur, Moskou 1985, p.15.

Reacties

  1. Nomaden in een hemel naakt en wijd.
    Weldra november. Herfst. Verlatenheid.
    Je naasten al gevlogen, wolk na wolk,
    het dorp verlaten door het vogelvolk …

    A.P.

    BeantwoordenVerwijderen
  2. Heel mooi! Ook dat de herstfwolken zich getranformeerd hebben tot zwaluwwolken. Was John Clare zelf maar bij die vier regels gebleven... Ik kom nog terug op de zaak die inmiddels gerust een affaire mag gaan heten.

    BeantwoordenVerwijderen
  3. Isabelle Bambust1 december 2020 om 16:04

    Ik kom op adem met deze schitterende vertaling van A.P. ;-)... 'Je naasten al gevlogen'. Ik las bijna 'Je naasten uitgevlogen'... Een interessante zaak, een boeiende affaire... Ik kijk al uit naar het volgende processtuk ;-) ♪♫

    BeantwoordenVerwijderen

Een reactie posten

met onder meer de afgelopen tijd

160 Vintage Vondel

436 De macabere verhalen en lugubere plaatjes van Dr. Heinrich Hoffmann

440 Voor spek en bonen

441 Achtmaal Struwwelpeter in het Nederlands, 1848-2000

439 Van Razoux tot Kuijper, 150 jaar Struwwelpeter-vertalingen

437 Lidmaat Ajuin alias Reimerich Kinderlieb

438 Kindfeindlichkeit en Schwarze Pädagogik

435 Ga niet varen in een zeefje

442 Van Struwwelpeter naar Ragbolrinus

434 Voer geen fatbike aan je neefje