Elke zoveel tijd een vertaalvraagstuk uit de praktijk, door Robbert-Jan Henkes [rjhenkes apestaartje xs4all punt nl].
Volgen? Ontvolgen? Op de hoogte gehouden worden of juist niet? Schrijf me een mailtje!
544 De kloten van de admiraal
Ze waren zwaarder dan gedacht,
de kloten van de admiraal,
maar in de kombuis werden ze verwacht
voor ’t grote kerstfeestmaal
_____
Uit het togdazine, hier. Een doorlopend bijgewerkt register op alle VandaagsVertaalProblemen staat in blog 345.
Terugkoppelend van Agnia Barto’s Beertje , een lief kapot beertje heb ik altijd een mooi idee gevonden, en toen in mijn hoofd opeens Rekje langskwam, was ik daar heel blij mee. Alleen is Rekje geen lief beertje maar een beetje een vervelend beertje, omdat Rekje het beertje was van een heel vervelend meisje. En zo baasje zo speelgoedbeest. Een onaangename hoofdpersoon, een rotzak als held, dat zie je niet zo vaak. ( Iznogoedh is er een.) Het gedicht bewijst dat niet alleen huis- maar ook pluche speelgoeddieren heel erg op hun baasjes gaan lijken. Jonkbeer Fietsenrek van Basisschool De Bergerhof oftewel Rekje 1 Rekje ging uit wandelen, in z’n eentje in het bos. Rekje hinkelde een beetje, want zijn ene been zat los. Daarom liep hij niet zo vlug, maar altijd kwam hij toch weer terug, met paddestoelen in zijn mandje, en een bloempje in zijn pet, en dan gaf ik hem een handje: ‘Dank...
Na de Rémy Martin en de Amaretto had de boortoren zelf een verrassing in petto: in strijd met de wetten der fysica spoot hij geen olie maar kerstchocola en zong ook nog een moppie uit Rigoletto. _____ Bron: togdazine . Een doorlopend bijgewerkt register op alle VandaagsVertaalProblemen staat in blog 345 .
_____ [wat voorafging: Bij vertalen horen, in de woorden van legendarische tovenaar-vertaler Pé Hawinkels, ‘bepaalde vormen van enthousiasme’ waardoor je wel eens van de letter afwijkt om de geest te vangen. Is Infinite Jest van zulk hout gesneden dat het ongrammaticale woorden duldt en zelfs aanmoedigt, in vertaling?] _____ Ik waag het erop, het woord vandaags onderbrengen in Eindeloos vertier – zoals het nu gaat heten, het denken over de titel heeft me zo’n half jaar gekost, en het is niet mijn eerste keus, wat het nu geworden is, Eindeloos vertier , ik was zelf uiteindelijk uitgekomen op Grenzeloze grol , wat de uitgever, denk ik, toch niet serieus genoeg vond, alsof ik het boek niet ernstig nam en het boek niet ernstig genomen hoefde te worden – wat natuurlijk helemaal de bedoeling niet was van die titel, het is een mooie alliteratie ten eerste, die Infinite Jest ook is, als je Jest met een hoofdletter I schrijft zoals dan kon in tijden van weleer en va...
_____ [wat voorafging: wat pardoes betreft deliverde ik, maar nu de vraag: heb ik ook de bijvoegelijke naamwoorden vandaags of gisterens kunnen inzetten in een vertaling?] _____ Ik ben nu bezig met Infinite Jest van David Foster Wallace, dat in het Engels een boekwerk van een dikbedrukte elfhonderdplus pagina’s is, dus je hebt ruimte genoeg om hier en daar een geintje uit te halen. En als je zo bezig bent met vertalen, kilometers maken, ben je ook vooral bezig met de toon volgen, de toon in jouw oren, David Foster Wallace zoals ik hem uit zijn werk ruik, om met Felix Timmermans te spreken. Het is ook een kwestie van je laten meeslepen, het vertalen, van enthousiasme, van een zekere flow, het gevoel voor de tekst dat je krijgt als je die door en door kent, wat Pé Hawinkels al zei toen hem verweten werd dat hij twee woordjes aan zijn vertaling van Der Zauberberg had toegevoegd, die er niet bij Thomas Mann stonden. Ik pak de betreffende Revis...
Het eerste gedichtje van Agnia Barto’s magistrale cyclus Speeltjes uit 1936 gaat over een beertje met een kapotte poot. Letterlijk staat er, in het klassieke aabb-rijmschema in de klassieke trochee: Beertje was op de grond gevallen, Beertjes ene poot was stuk. Maar ik gooi hem toch niet weg, Want hij is lief. Vooral de laatste regel is heel mooi en lief in het Russisch: Potamóé-stjo ón charósjie, waarbij je de korte o van charosjie – lief, braaf, goed, fijn – heel lang en kinderlijk en liefkozend kan oprekken, charoooooosjie. Simpel is het moeilijkst. De woorden en regels moeten wel leven en echt zijn. Wat in de Progres-vertaling Beertje Brom van Roel Pieters uit 1972 niet het geval is. Behalve het rijmschema in Beertje Brom (abab), het niet heel kinderlijke woord bevallen , de rijmdwang van verkreukt , is met name de vierde regel een afknapper, door het woordje leuk , en de verkeerde scansie: de klemtoon ligt op maar ...
Donabate een verhaal van Myles na gCopaleen (Flann O’Brien) Misschien is het vreemd als ik zeg dat het tot voor kort niet ongewoon was om Sir Sefton Fleetwood-Crawshaye, Ridder in de Orde van het Britse Keizerrijk, zeer dronken te zien zitten in Dublinse kroegen van tamelijk laag allooi – en in dubieus gezelschap. En toch was hij het toonbeeld van een gentleman. Sir Sefton was een Engelsman die een sober en arbeidzaam leven had geleid in dienst van de Britse Spoorwegen waar hij in de hoedanigheid van architect toezicht hield op de stationsgebouwen. Met zijn toelage en zijn spaargeld was hij na zijn pensionering welgesteld, maar omdat hij het ergste verwachtte van de socialistische premier van zijn geboorteland, vestigde hij zich met haastige spoed in Dublin. Hier werd hij – iemand voor wie in het verleden een klein glaasje sherry al een onmatigheid was geweest – door een of andere demon ertoe bewogen een glas Ierse whiskey te drinken. Het werd he...
[Wat voorafging. Heb ik in mijn vertalingen kunnen pardoezen en vandaagsen en gisterensen , zoals ik in mijn eerste blog stoer aankondigde? Heb ik met andere woorden gedeliverd ? Heb ik gedaan wat ik zei?] _____ Een terechte vraag. Al moet je dat pardoes en vandaags en gisterens natuurlijk ook figuurlijk opvatten: het is duidelijk dat hier alle buitenissige woorden worden bedoeld. (Ja, lul je er maar uit.) Wat pardoes betreft kan ik zeggen dat ik het woord inderdaad heb gebruikt, ook waar opeens en plotseling gebruikt hadden kunnen worden. Meerdere keren zelfs, sinds mijn belofte. In de roman Compromis van Sergej Dovlatov schrijft de verteller-journalist een stukje voor de krant over de schimmige (zoals blijkt) kapitein Rudi, en daar staat dan, op blz 110 van Omtrekkende bewegingen : ‘Het stuk begon zo: “– De boss is het alleen om de winst te doen, – beklaagde de kapitein zich. – Twintig keer heb ik hem gezegd de cil...
Een echte Dublinees is flegmatiek vertelt Flann O’Brien. Maar: tot op zekere hoogte. Alles kan hij hebben, elke vijandigheid, zolang het maar gemotiveerd is. Bel bij hem aan, schop hem in zijn maag als hij opendoet. Dat doet hem allemaal niks. Maar de hemel sta je bij als je bij het weglopen het hek met een klap achter je dichtslaat. I wouldn’t mind oney he nearly destroyed me gate going out. Aan die uitspraak herken je the Dublin man onmiddellijk, I wouldn’t mind only . Dat hij mijn keuken in brand stak, mijn vrouw met een bijl vermoordde, de zolder aan stukken sloeg zodat het plafond naar beneden kwam dat mijn zoontje doodde – akkoord, het blijft een beste kerel, mijn beste vriend kun je wel zeggen, al heeft hij soms aanvallen van temperament, ja, hij is wat opvliegend, het zij hem vergeven – maar dat hij bij het weggaan de melkflessen bij de deur stukschopte... ‘Er zijn grenzen,’ vulde ik automatisch aan toen ik dat las. ...
Vakantielezen! Het verhaal van Vale Peet uit 1933, een voorstudie van het magistrale An béal bocht ( The poor mouth , De berooide bek zou ik het vertalen), van Brian Ó Nualláin, geschreven in het Gaelic, en in het Engels vertaald door Jack Fennell ( Aistear Pheadair Dhuibh , The Tale of Black Peter , in The Short Fiction of Flann O’Brien , Dalkey Archive Press, 2013). Het verhaal Donabate is te lezen in blog 358, hier . _____ Het verhaal van Vale Peet Vale Peet werd geboren in een kleine witte hoeve midden in het Veen tussen de bergen en de zee; het soort hoeve dat je zou zien als je de op de terugweg bent van Hondsveld in de richting van Kloof-van-de-Kat – een schattig witgekalkt huisje dat het zich in z’n eentje gemakkelijk heeft gemaakt in het midden van het dal. Natuurlijk is er geen dal in Hondsveld en ook niet in Zwendelaarsrug of in Kruispad of in Vijf Ganzen; er is daar niets als Veen. Niettemin was dit het soort huis dat een was- en rasechte Ier altijd ziet in een be...
Reacties
Een reactie posten