280 Dossier Iddesleigh

   Stof en storm zijn gaan liggen, het ‘slechtste boek aller tijden’ heeft een triomferende intocht gehouden in Nederlandse vertaling. De dorbeckende ende droogstoppelende dorknopers begrepen er niets van. Maar daarvoor hadden ze ook moeten kunnen lezen. En ergens plezier in kunnen hebben.
   Hieronder de verzamelde persstemmen.
_____
_____
_____
_____
_____
_____
_____

_____

_____

_____

   Verwijzingen. Van boven naar onder en van vroeg naar laat: Trouw (21.3), Dagblad van Limburg (22.3), NRC-Handelsblad (30.3), Het Parool (1.4), Boekenkrant (4.23), Argus (13.4), Het Laatste Nieuws (20.4), Onze Taal (nr 3, 5.23) en De Volkskrant (27.5). Nakomertje, al wat welwillender: Tzum (27.6).

Reacties

Een reactie posten

met onder meer de afgelopen tijd

23 Ten derden male de allenige occupanten

Afbeelding
   Dan zie ik nog een probleem. Een anonieme lezer liet een eigengemaakte vertaling in de vondelingenschuif achter:       Eenzaam vliegen ze nog boven de horizon       als november de luchten onderklad       terwijl alle vogelfamilies in een breed cordon       het dorp verlieten voordat de herfst aantrad.    Zo zie je maar weer. Altijd staat er wat anders. Bij mij staat er in wankel evenwicht tot nu toe dit:       Eenzame bezetters van lege luchten       Als november somber dreigend naakt       En al je stamverwanten hebben haast gemaakt       Om het herfsttij achterna het dorpje te ontvluchten ...    Beide bedoeld als vertaling van de volgende vier regels – de eerste van een hele lap van twe...
Meer lezen

499 Infinite Jest

Afbeelding
    Infinite Jest , de titel van het luchtige niemendalletje van David Foster Wallace, hoe vertaal je die? (Over het dat misschien een andere keer.)    Het is natuurlijk een quote unquote uit het bekendste toneelstuk aller tijden op het (anonieme) Drama des Levens na, uitgesproken als de hoofdpersoon op zijn speurtocht naar de dader(s) van een overval op een winkel in kantoorbenodigdheden in een kluisje van een badhuis in Oxford een schedel vindt die hij identificeert als die van Alaspoor Yorick, een Palestijns-Pakistaanse neurochirurg en schrijver van moppenboeken met een scatologische inslag.    Hamlet (de Hoofdpersoon) herinnert zich deze Alaspoor, roept hij (Hamlet) in de kleedruimte met de schedel in zijn hand uit, terwijl om hem heen in meer of minder behanddoekte staat badgasten langslopen van en naar de douches – als a fellow of infinite jest, of most excellent fancy .    Misschien gewoon eerst eens kijken hoe de t...
Meer lezen

342 De hond en zijn mens

Afbeelding
   Ik vertaal nu tussen alle bedrijven door een rijk geïllustreerd en kort betekst sympathiek kinderboek over het ‘hebben’ van een hond uit het Russisch, en daar heb ik meteen al een gedeelte van mijn vertaalprobleem te pakken. Want dat zeg je zo in het Nederlands, je hebt een hond, wat meteen de scheve verhouding weergeeft. Een hond wordt gehad en de mens is het baasje , de choziaïn in het Russisch en in het Engels is het nog een graadje bezittelijker want daar is het de owner .    Taal vormt het denken, het was Karl Kraus die op die zere plek het eerst zijn vinger legde. De smerige Groote Oorlog (de eerste, niet de laatste) werd voor Duitse oren verteerbaar, ja eerbaar gemaakt door afgesleten metaforen als ten strijde trekken , met open vizier strijden , het zwaard opnemen , en door het kreperen in de loopgraven een heldendood te noemen, uit vaderlandsliefde begaan. Politici maken er nog steeds gebruik van, bijvoorbeeld door de verdelgingsmissie van...
Meer lezen

345 Register & Inhoud VandaagsVertaalProbleem (cumulatief)

Afbeelding
[Hiermee vervallen de registers van blog 132 en blog 241 .] Inhoud 1 Register 2 Inhoud 1 REGISTER VandaagsVertaalProbleem    99 manieren om één gedicht te vertalen: 372 (zie verder Nacht, trottoir )    112 (911, EHBO): 229    Aarens, Evi: 275 , 287 , 307 , 374    Achmatova, Anna: 146    Adama van Scheltema, C.S.: 430     Adventures of Hajji Baba of Ispahan , The : 426    advertenties, sovjet: 223 , 277    AI: 341 , 378 (zie ook machinevertalen )    alfabet: 400 , 401    algemeniteiten: 1 , 5 , 11 , 26 , 28 , 31 , 36 , 38 , 41 , 85 , 89 , 100 , 110 , 143 , 146 , 165 , 281 , 462     Alice in Wonderland : 40 , 42 , 44 , 46 , 48 , 50 , 52 , 54 , 56 , 131 , 217 , 218 , 219 , 272 , 391 , 411 , 415 , 432 , 468 , 469 , 470 , 471 , 472 , 473 , 474 , 475 , 476    Andersen, Hans-Christian: 370...
Meer lezen

480 Zaag jezelf niet in twee stukken

Afbeelding
   Een gedicht geïnspireerd op het fraaie hoffmanniaanse gedicht Mietje en het mes uit 1860 (dat eerder al ter sprake kwam in blog 330 Vier zwavelstokkiaden , hier , en in blog 334 Zeven duimzuigeriaden , hier ) en dan vooral op de montypythoneseke illustraties erbij van de arme Mietje die zich dwars door de helft snijdt, zoals hierboven afgebeeld.    Het verhaal is afkomstig uit Stoute kinderen voor zoete kinderen geteekend en berijmd de hand van een zekere J. Norweb over wie de dbnl verder niets weet te melden behalve zijn jaartallen: 1823-1901. Elders vind ik dat het een anagrammatisch pseudoniem is van John Browne, maar wie John Browne dan weer is? O nee, dat weet ik: dat is de man die achter de letterverhusseling J. Norweb schuilgaat.    Norweb is een van de weinige Hoffmann-navolgers die zijn raadgevingen met enige spot en zelfspot weet te brengen. De meeste anderen die de kinderen op gruwelverhalen willen trakteren doen dat niet ...
Meer lezen

88 Welk een klucht is het leven! (over Lermontov)

Afbeelding
   Een paar gedichten van Lermontov. Best sterk werk. De romantiek die zijn gedichten uitstralen ligt vaak alleen aan de historische oppervlakte. In feite zegt hij het allemaal tamelijk indringend en als een mep voor je muil. Hier, ‘Leven wil ik!’ bijvoorbeeld, ‘Я жить хочу!’: Leven wil ik! Jammerklachten De liefde en ’t geluk ten spijt, Verpesters van mijn geesteskrachten, Die mij verjongen voor mijn tijd. Laat ’s werelds hoongelach nu strijden Tegen het mistig, mat bestaan: Geen dichtersleven zonder lijden, Geen oceaan zonder orkaan. Leven doet hij in het aards gewemel, Het ondermaanse tranendal, Hij koopt de klanken van de hemel En weigert roem om niemendal.    En deze is ook erg bekend en erg mooi, ‘Bedroefd en mismoedig’ (‘И скучно и грустно, и некому руку подать’). En weer: sterk gezegd allemaal, ook met die oe-klanken in de eerste twee regels (fideel uit het Russisch overgezet). Levensmoe is vooral de jeugd, en zoals we weten heeft de...
Meer lezen

29 Met een wraak

Afbeelding
   ‘Autumn,’ schrijft Moss, ‘arrived in Somerset with a vengeance’. Je ziet het voor je: met geslepen messen en bijgevijlde tanden komt de Herfst wraak nemen omdat hij eerder is weggejaagd.    Maar hoe zeg je dat in het Nederlands? De herfst kwam to settle the score . Alleen is dat geen Nederlands. Kwam de rekening vereffenen. De herfst had hier nog een appeltje te schillen.    In het inmiddels erop nageslagen woordenboek wordt tot mijn verbazing het verband met wraak helemaal niet gelegd. Er staat: ‘With a vengeance: duchtig, van jewelste; dat het een aard heeft/had, in het kwadraat; en hoe!; overdreven. Als in ‘the wind blew with a vengeance’: de wind waaide er duchtig op los; en ‘work with a vengeance’: werken dat de stukken eraf vliegen.    Is het dan gewoon een standaard uitdrukking waar we niets achter hoeven te zoeken?    Merriam-Webster geeft Van Dale gelijk: ‘with a vengeance’. 1: with great force o...
Meer lezen

155 Wat is goed en wat is slecht (slot)

Afbeelding
De geschiedenis van het Sovjet-kinderboek in één zevenmijlspas    Wat gebeurde er na 1925, het jaar van uitgave? Zoals Majakovski aan het eind van het verhaal voorspelt, gebeurde het ook. De mensen werden goed, en voegden zich steeds meer naar de bekrompen bureaucraten die de geest van de revolutie om zeep hielpen – en die Majakovski uiteindelijk ook wisten te kelen. Alles werd steeds braver en moest in het stramien van de heersende ideologische opvattingen geperst worden, een ontwikkeling die al aan de gang was en begin jaren dertig werd voltooid. De mensen werden goed, en de boeken werden slecht.    De illustraties bij de latere uitgaven van het boek maken dit ook inzichtelijk. Van 1930 tot 1955 kwamen in totaal 33 edities uit met een totale oplage van – schrik niet, het zijn Bijbelse proporties – tweeëneenhalf miljoen. Nergens halen de illustraties het niveau van de eerste uitgave meer. Eerst worden ze Sovjet-realistisch, en later, in de jaren ’70 en...
Meer lezen