280 Dossier Iddesleigh

   Stof en storm zijn gaan liggen, het ‘slechtste boek aller tijden’ heeft een triomferende intocht gehouden in Nederlandse vertaling. De dorbeckende ende droogstoppelende dorknopers begrepen er niets van. Maar daarvoor hadden ze ook moeten kunnen lezen. En ergens plezier in kunnen hebben.
   Hieronder de verzamelde persstemmen.
_____
_____
_____
_____
_____
_____
_____

_____

_____

_____

   Verwijzingen. Van boven naar onder en van vroeg naar laat: Trouw (21.3), Dagblad van Limburg (22.3), NRC-Handelsblad (30.3), Het Parool (1.4), Boekenkrant (4.23), Argus (13.4), Het Laatste Nieuws (20.4), Onze Taal (nr 3, 5.23) en De Volkskrant (27.5). Nakomertje, al wat welwillender: Tzum (27.6).

Reacties

Een reactie posten

met onder meer de afgelopen tijd

541 Beertje

Afbeelding
   Het eerste gedichtje van Agnia Barto’s magistrale cyclus Speeltjes uit 1936 gaat over een beertje met een kapotte poot. Letterlijk staat er, in het klassieke aabb-rijmschema in de klassieke trochee: Beertje was op de grond gevallen, Beertjes ene poot was stuk. Maar ik gooi hem toch niet weg, Want hij is lief.    Vooral de laatste regel is heel mooi en lief in het Russisch: Potamóé-stjo ón charósjie, waarbij je de korte o van charosjie – lief, braaf, goed, fijn – heel lang en kinderlijk en liefkozend kan oprekken, charoooooosjie.    Simpel is het moeilijkst. De woorden en regels moeten wel leven en echt zijn. Wat in de Progres-vertaling Beertje Brom van Roel Pieters uit 1972 niet het geval is. Behalve het rijmschema in Beertje Brom (abab), het niet heel kinderlijke woord bevallen , de rijmdwang van verkreukt , is met name de vierde regel een afknapper, door het woordje leuk , en de verkeerde scansie: de klemtoon ligt op maar ...
Meer lezen

540 Een feest van onverzorgd Nederlands

Afbeelding
_____ [wat voorafging: Bij vertalen horen, in de woorden van legendarische tovenaar-vertaler Pé Hawinkels, ‘bepaalde vormen van enthousiasme’ waardoor je wel eens van de letter afwijkt om de geest te vangen. Is Infinite Jest van zulk hout gesneden dat het ongrammaticale woorden duldt en zelfs aanmoedigt, in vertaling?] _____    Ik waag het erop, het woord vandaags onderbrengen in Eindeloos vertier – zoals het nu gaat heten, het denken over de titel heeft me zo’n half jaar gekost, en het is niet mijn eerste keus, wat het nu geworden is, Eindeloos vertier , ik was zelf uiteindelijk uitgekomen op Grenzeloze grol , wat de uitgever, denk ik, toch niet serieus genoeg vond, alsof ik het boek niet ernstig nam en het boek niet ernstig genomen hoefde te worden – wat natuurlijk helemaal de bedoeling niet was van die titel, het is een mooie alliteratie ten eerste, die Infinite Jest ook is, als je Jest met een hoofdletter I schrijft zoals dan kon in tijden van weleer en va...
Meer lezen

542 Jonkbeer Fietsenrek van Basisschool De Bergerhof

Afbeelding
   Terugkoppelend van Agnia Barto’s Beertje , een lief kapot beertje heb ik altijd een mooi idee gevonden, en toen in mijn hoofd opeens Rekje langskwam, was ik daar heel blij mee.    Alleen is Rekje geen lief beertje maar een beetje een vervelend beertje, omdat Rekje het beertje was van een heel vervelend meisje. En zo baasje zo speelgoedbeest. Een onaangename hoofdpersoon, een rotzak als held, dat zie je niet zo vaak. ( Iznogoedh is er een.) Het gedicht bewijst dat niet alleen huis- maar ook pluche speelgoeddieren heel erg op hun baasjes gaan lijken. Jonkbeer Fietsenrek van Basisschool De Bergerhof oftewel Rekje           1 Rekje ging uit wandelen, in z’n eentje in het bos. Rekje hinkelde een beetje, want zijn ene been zat los. Daarom liep hij niet zo vlug, maar altijd kwam hij toch weer terug, met paddestoelen in zijn mandje, en een bloempje in zijn pet, en dan gaf ik hem een handje: ‘Dank...
Meer lezen

539 Pé

Afbeelding
_____ [wat voorafging: wat pardoes betreft deliverde ik, maar nu de vraag: heb ik ook de bijvoegelijke naamwoorden vandaags of gisterens kunnen inzetten in een vertaling?] _____    Ik ben nu bezig met Infinite Jest van David Foster Wallace, dat in het Engels een boekwerk van een dikbedrukte elfhonderdplus pagina’s is, dus je hebt ruimte genoeg om hier en daar een geintje uit te halen. En als je zo bezig bent met vertalen, kilometers maken, ben je ook vooral bezig met de toon volgen, de toon in jouw oren, David Foster Wallace zoals ik hem uit zijn werk ruik, om met Felix Timmermans te spreken. Het is ook een kwestie van je laten meeslepen, het vertalen, van enthousiasme, van een zekere flow, het gevoel voor de tekst dat je krijgt als je die door en door kent, wat Pé Hawinkels al zei toen hem verweten werd dat hij twee woordjes aan zijn vertaling van Der Zauberberg had toegevoegd, die er niet bij Thomas Mann stonden.    Ik pak de betreffende Revis...
Meer lezen

538 Pardoes

Afbeelding
[Wat voorafging. Heb ik in mijn vertalingen kunnen pardoezen en vandaagsen en gisterensen , zoals ik in mijn eerste blog stoer aankondigde? Heb ik met andere woorden gedeliverd ? Heb ik gedaan wat ik zei?] _____    Een terechte vraag. Al moet je dat pardoes en vandaags en gisterens natuurlijk ook figuurlijk opvatten: het is duidelijk dat hier alle buitenissige woorden worden bedoeld. (Ja, lul je er maar uit.)    Wat pardoes betreft kan ik zeggen dat ik het woord inderdaad heb gebruikt, ook waar opeens en plotseling gebruikt hadden kunnen worden. Meerdere keren zelfs, sinds mijn belofte.    In de roman Compromis van Sergej Dovlatov schrijft de verteller-journalist een stukje voor de krant over de schimmige (zoals blijkt) kapitein Rudi, en daar staat dan, op blz 110 van Omtrekkende bewegingen : ‘Het stuk begon zo: “– De boss is het alleen om de winst te doen, – beklaagde de kapitein zich. – Twintig keer heb ik hem gezegd de cil...
Meer lezen

510 Raar is waar

Afbeelding
   De peroptieme tekenaar-schrijver en schrijver-tekenaar Aart Clerkx vertelde mij dat hij en leeftijdsgenoten zich in zijn langvervlogen jeugd amuseerden door dialogen uit Kuifje met elkaar te debiteren. Niet vanwege hun scherpzinnigheid (van de dialogen), maar vanwege de buitengewone buitenissigheid. ‘Ha?... Wààr is hij verdwenen?...’ ‘Hoe vreemd, ’n klant!...’    Nu zou een Noord-Nederlander misschien denken dat het Belgisch was, of Brussels uit de koker van Herr Hergé, maar nee, het was een Nederlandse vertaler en Georges Rémi heeft zich met de vernederlandsing van Tintin niet bemoeid, aangezien zijn Nederlands nog slechter was dan zijn Engels, en dat wil wat zeggen.    Het zijn en blijven, wil ik de hele tijd maar zeggen als ik niet zo herhaaldelijk werd onderbroken en op zijpaden gestuurd, de onverwachte, raar en bijzonder gezegde dingen die altijd het leukste zijn om te lezen, die het meeste doen en je het beste bijblijven...
Meer lezen

53 Anton Tsjechovs ome Charles

Afbeelding
   Als ome Charles naar het boetje in de achtertuin gaat om er in alle rust zijn ochtendrokertje op te steken, zonder gestoord te worden door huisgenoten met kritische geluiden over de stinktabak, dan gaat hij er niet heen, maar hij begeeft zich erheen.    Zo tekende Joyce het op in A Portrait of the Artist as a Young Man , dat in 1916 het levenslicht zag, ‘uncle Charles repaired to his outhouse’. Niet dat Joyce het per se zo mooi wilde zeggen. Hem hebben we in die Bildungsroman alle conventies van een alwetende en mooischrijvende verteller al overboord zien gooien door de eerste hoofdstukken niet alleen met de blik van een kind te schrijven maar die kinderlijkheid ook in stijl een equivalent te geven. De reden dat hier dat woord ‘repaired’ staat, is dat je het ome Charles inderdaad zo hoort zeggen. De manier waarop over een personage wordt geschreven gebeurt op de manier waarop dat personage zich zou uitdrukken. Of althans die suggestie wordt gewekt. ...
Meer lezen

529 Boheemse rapsodie

Afbeelding
   Vijftig jaar oud, deze klassikaner, en de vertaling al zestien jaar! En als ik hem nog eens overlees, denk ik eerst, hm-hm-hm en nog eens hm-hm-hm, en dan denk ik moet ie niet met het patina der eeuwen en het stof van vele jaren op zolder blijven liggen, tot volgende generaties zich vrolijk kunnen maken over zoveel geklungel dat er niet uithoort?    Maar de volgende dag (nu) keek ik er nog eens naar en toen dacht ik hm, en nog eens hm, dacht ik, en ik dacht, toch niet zó slecht is het? Meezingbaar (allicht), getrouw (al wat minder allicht) maar qua woorden op een of andere manier niet zo sterk als het origineel, niet overal even natuurlijk van zeg. Misschien zou ik het meertalig moeten maken, het Nederlands afwisselen met Engelse frasen en wie weet ook nog wat anders uit de smeltkroes der wereldtalen. Gewoon voor de hell of it.    Of ik laat het nog zestien jaar liggen, kijken wat ik dan denk. QUEEN Bohemian Rhapsody | Boheemse rap...
Meer lezen

345 Register & Inhoud VandaagsVertaalProbleem (cumulatief)

Afbeelding
[Hiermee vervallen de registers van blog 132 en blog 241 .] Inhoud 1 Register 2 Inhoud 1 REGISTER VandaagsVertaalProbleem    2x2=5: 525    99 manieren om één gedicht te vertalen: 372 (zie verder Nacht, trottoir )    112 (911, EHBO): 229    Aarens, Evi: 275 , 287 , 307 , 374    Achmatova, Anna: 146    Adama van Scheltema, C.S.: 430     Adventures of Hajji Baba of Ispahan , The : 426    advertenties, sovjet: 223 , 277    AI: 341 , 378 (zie ook machinevertalen )    alfabet: 400 , 401    algemeniteiten: 1 , 5 , 11 , 26 , 28 , 31 , 36 , 38 , 41 , 85 , 89 , 100 , 110 , 143 , 146 , 165 , 281 , 462    Alisa (de Russische Alice): 40 , 42 , 44 , 46 , 48 , 50 , 52 , 54 , 56 , 217 , 218 , 219 , 539 (zie ook Alice in Wonderland )     Alice in Wonderland : 131 , 272 , 391 , 411 ,...
Meer lezen

358 Donabate (Myles na gCopaleen)

Afbeelding
Donabate een verhaal van Myles na gCopaleen (Flann O’Brien)    Misschien is het vreemd als ik zeg dat het tot voor kort niet ongewoon was om Sir Sefton Fleetwood-Crawshaye, Ridder in de Orde van het Britse Keizerrijk, zeer dronken te zien zitten in Dublinse kroegen van tamelijk laag allooi – en in dubieus gezelschap. En toch was hij het toonbeeld van een gentleman.    Sir Sefton was een Engelsman die een sober en arbeidzaam leven had geleid in dienst van de Britse Spoorwegen waar hij in de hoedanigheid van architect toezicht hield op de stationsgebouwen. Met zijn toelage en zijn spaargeld was hij na zijn pensionering welgesteld, maar omdat hij het ergste verwachtte van de socialistische premier van zijn geboorteland, vestigde hij zich met haastige spoed in Dublin. Hier werd hij – iemand voor wie in het verleden een klein glaasje sherry al een onmatigheid was geweest – door een of andere demon ertoe bewogen een glas Ierse whiskey te drinken. Het werd he...
Meer lezen