384 Nacht, trottoir – als Constantijn Huygens

   Constantijn Huygens (sr.) is een van onze grotere grootste dichters maar omdat die gouden tijd van de grotere grootste dichters alweer zo ver van ons vandaan ligt, weten we dat niet.
   In 1621 schreef Huygens een verslag over zijn gruwelreis naar het lustoord van de Drost van Muiden, P.C. Hooft, gericht aan mejoffer Tesselschade Visser, getiteld Muydsche Reis. Het gedicht staat in het Spectrum van de Nederlandse Letterkunde, deel 8, ’t Hoge Huis te Muiden, Teksten uit de Muiderkring op blz. 26-29 en is tevens in de oirspronckelyke reghtschryfconst te raetpleeghen op de site van de Leidse universiteit (Leiden University), hier – met vele andere dichtwerken van zyne hant. Het begint met ‘Vochtich Zuyen | Schortt u buyen | Over Muyen | Eenen dach, | Die ik gaeren | Sonder baren, | Stil, en klaer, en | Drooghe sagh.’ Schitterend, recht voor z’n raap, geen poëtische borstklopperijen en uitstekend te begrijpen. Het gedicht telt 136 regels, dus: waar voor je goeie gratis geld en inspanningen!
   Getranslateerd naar het Petersburg van oktober 1912 gaat het – achtenveertigregelig – als volgt:

Middernachtlijk,
Klaag- en klachtlijk,
Smartend smachtlijk
         Duister uur.
Straatlantaarn en
Glad trottoir en
Hier en daar een
         Kale muur.

Petrogradse
Wankle fratsen
In de stadse
         Wintermist.
Woest weersta ik,
Glijdend ga ik,
Schuivend sta ik:
         De drogist.

Etalage
Een ravage:
Een collage
         Voddernij.
Met ampullen,
Bullen, prullen,
Pijpekrullen:
         Sta mij bij.

Het vriest vinnig.
Licht schijnt pinnig
En stompzinnig
         Vies en voos.
Wat het leven
Ons mag geven:
Om het even.
         Uitzichtloos.

En hem smeren
Of kreperen
In den Heere
         Helpt geen zier.
Het zal weer- en
wederkeren,
Telkenkere,
         Nu en hier,

Alle jaren:
De lantaren,
Het trottoir en
         De drogist.
Alle jaren:
Het trottoir en
De lantaren
         In de mist.
_____

Een doorlopend bijgewerkt register op alle VandaagsVertaalProblemen staat in blog 345, hier.

Reacties

Een reactie posten

met onder meer de afgelopen tijd

160 Vintage Vondel

Afbeelding
   Er wordt wat afhertaald.    Eline Veere, Woutertje Pieterse, Saartje Burgerhart.    En neen, dat zijn niet de namen der hertalers.    Dat zijn de namen der boekwerken.    De pieken, de klassieken der Nederlandsche literatuur.    Die niet meer geleezen worden, zo is de vreesch.    Aengesien se curieus ghespelt syn, en non-usansueel woortgebruyk besighen.    Geen koortjen, met of zonder een carillon van bellekens, meder aan vast te knoopen. Segtmen.    En die men is dan vooral de men die het juist wel kan genieten, de neder- en andersoortige landici.    Die voor anderen dochgten – ende sy dochgten: set die dingen over in modern hedendagiaans. Dan zal de lezersschaer toestromen en sy sal juichen en sich vermeien en voller vreugt rond de hervonden boekwerken de ruttiaanse polonaise reidansen. Panta kala lian!    Sulckx was hun selfgeseghde noobel streven.    Hun brillante idé.    Doch.    Welck een aberratie!    Welck een jammerlyke dwalingh!    Welck een abusievelijke w
Meer lezen

389 Freshes from the precious

Afbeelding
   Kijk eens, wat er net uit is, verschenen bij Koppernik:    Maar wat een kort nawoord! Zeven bladzijden maar!    Dat komt, ik wilde deze geweldenaar, nummer drie van het Ierse driegebergte Joyce-Beckett-O’Brien niet nog eens introduceren met allerlei wikipedische onwetenswaardigheden, alsof niet iedereen zou moeten weten wie deze O’Nolan was.    In plaats daarvan heb ik eigen onderzoek gedaan, zelfs twee eigen onderzoeken, ten behoeve van de internationale flannologie (ik zal ze ook nog in het Engels overzetten), een immer hoger en breder uitwaaierende tak van literatuurwetenschap, waarbij zich tevens vele afgezwaaide, vermoeide, teleurgestelde of gewoon weleens iets anders willende Joyceanen en Beckettisten voegen.    En met dit boek ben ik ook tot de rangen der flanneurs , zoals ze heten, toegetreden.    Mijn korte onderzoekingen betroffen 1) de vraag in hoeverre de schrijver zich bij het herschrijven van The Dalkey Archive door zijn vrienden liet leiden, en 2) zekere punte
Meer lezen

387 Nacht, trottoir – als pantoum

Afbeelding
   Een pantoum , ook wel pantoem , leren ons de naslagwerken (het Lexicon der poëzie van C. Buddingh’ uit 1977 en de Rijmwijzer van Jaap Bakker uit 1990), is een Maleise versvorm ( pantun ) met een bijzondere vorm van systematische regelherhaling, waardoor een heel hechte, hypnotiserende structuur ontstaat. In een echt pantoum komen de tweede en vierde regel van ieder couplet terug als tweede en derde regel van het volgende couplet, en vanaf het midden in omgekeerde volgorde, zodat de laatste regel dezelfde is als de eerste regel.    Op die manier beschouwd is Bloks oorspronkelijke gedicht van zichzelf al een soort gemankeerd pantoum.    Maar voor deze pantoum baseerde ik me voor de omvorming van Nacht, trottoir op de pseudo-pantoum die Nijhoff maakte met Het lied der dwaze bijen , (op de dbnl staat het hier ), dat zo begint: Een geur van hoger honing verbitterde de bloemen, een geur van hoger honing verdreef ons uit de woning.    Met dezelfde herhalingen op dezelfde plaat
Meer lezen

395 Nacht, trottoir – persconferentieel

Afbeelding
   We gaan hem nog missen, zeggen ze, de Man Die Niets Deed (Behalve Alsof). Ik vraag het me af. Wat ik ons wel toewens, is dat we hem zo snel mogelijk vergeten, en dat als we hem dan bijna vergeten zijn, we het onderstaande fragment van een persconferentie kunnen lezen en ons daarbij amuseren, en lachend kunnen zeggen: ‘Ja, zo was het.’    Want behalve de Man Die Niets Deed (Behalve Alsof) was het ook de Man Die Niets Zei (Maar Deed Alsof).    Wat er zich afspeelde daar, die nacht, op dat trottoir, voor die drogist, onder die lantaren, daar worden we hier niets wijzer van – de simpelste feiten blijven in het ongewisse. Er is een rookgordijn van smoesjes en leugens opgetrokken, ik wilde bijna zeggen van taal, maar om dit volautomatische gewauwel taal te noemen gaat me te ver. Wel duidelijk is dat er iets hardnekkig ontkend moet worden, en waar ontkend wordt, wordt bekend. Meneer legt het er te dik bovenop, dunkt me. Wat de nieuwsgierigheid alleen maar doet toenemen.    Nog meer we
Meer lezen

391 Nacht, trottoir – als Beatleliedje

Afbeelding
    I am the Walrus – een soort Alice on speed – is met de magistrale openingsregel I am he as you are he as you are me and we are all together al helemaal in de blokkiaanse traditie geschreven. Ja, ‘zij zijn ook ik en ik ben ook zij’, zoals Lieke het in De bende van Lieke zegt.    Onderstaande evocatie is opgebouwd met elementen uit Bloks biografie, maar ook uit bepaalde beelden en voorvallen uit de romans van Anotoli Mariëngof over de verschrikkingen van de eerste postrevolutionaire jaren, burgeroorlog, hongersnood en het was in de winter nog nooit zo koud geweest, op straat moest je uitkijken dat je niet over een besneeuwd en bevroren paardenlijk struikelde. Het fragment uit King Lear in de uitloop is hier door een gedicht van Blok vervangen.    Komt-ie, Ik ben de ijsbeer , tot u gebracht door de Gebr. Jezus & Zn, erkende zielsverhuizers: keep on erking, bros! Hier ben daar en nu ben daar en nu ben hier En ben van alle tijden Kijk die lantaren hoe die wappert aan de j
Meer lezen

390 Nacht, trottoir –interrogatief en exclamatoir

Afbeelding
   Je hebt, grof gezegd, mensen die vragen stellen en mensen die antwoorden geven. Mensen die spreken en die het niet weten, en mensen die niet spreken en het ook niet weten. Maar het is de toon die de muziek maakt.    Misschien is alles wel een kwestie van smaak, en ligt de een het uitgesprokene meer en de ander het weifelende.    Tijdens de geschiedenisstudie werd ons ingepeperd dat we vooral geen stellige uitspraken mochten doen. In elke zin moest ‘misschien’ staan – behalve als het om een uitspraak van een ander ging, die je dan tussen dubbele aanhalingstekens zette en uitgebreid volgens het scheerapparaat voor de studie der geschiedenis van Romein en Haak verantwoordde in een voetnoot. Nederigheid! werd ons bijgebracht. Het was een strenge school. En duidelijk de school van het vraagteken, niet van het uitroepteken.    Bloks trottoirnacht met vraagtekens (dubitatief-interrogatief) maakt het duister nog duisterder – het is alsof je op de tast door het gedicht verder moet, ner
Meer lezen

393 Delina Delaney, hoofdstuk IV

Afbeelding
   Delina is weggestuurd van Columba Castle omdat hare Ladyships zoon Lord haar lastigviel en achter de vodden zat – zo ging dat en zo gaat dat, als het manvolk z’n poten niet kan thuishouden moeten de vrouwen het veld ruimen, in plaats van omgekeerd, dat de vrouwen hun poten niet kunnen thuishouden en het manvolk z’n biezen mag pakken.    Maar ook in huize Delaney gaat de zon weer op en dat staat er zo: Sol soon penetrated the muddy mists that buried the land with his regal rays of giant strength, and scattered the vapoury mock of nations into pits of unobserved ether.    ... scattered the vapoury mock of nations : dat zal de nevel wel zijn, maar waarom wordt die mock of nations genoemd? Bespot de mistigheid de landen en volken? Of bespotten de landen en volken de mist? Het kan grammaticaal allebei. Zoeken op tinternet levert weinig op: het lijkt geen vaste frase geweest te zijn, hoewel het wel een paar keer voorkomt. Als ik me heel erg inleef, zou ik kunnen vermoeden dat de mi
Meer lezen

392 Nacht, trottoir – als Willem Kloos

Afbeelding
   Willem Kloos, de vier hoog achter zolderkamertjes-poëet par excellence, onder een lekkend dak, met tering onder de leden. Zo leeft hij tenminste in mijn verbeelding, naar aanleiding van zijn ene regel Ik ben een God in ’t diepst van mijn gedachten , want waar anders kun je een God in het diepst van je gedachten zijn dan in de allerellendigste allermiserabelste omstandigheden? Als het je enige strohalm is om je aan vast te klampen? Dan maar een God in het diepst van mijn gedachten...     De nacht, de nacht , zong ik, en ik moest denken aan de zee, de zee die in vers XXXV voorklotst in eindeloze deining, en ik ben niet de enige bij wie die regel in eindeloze deining voortklotst in de hersenpan. Ook Kousbroek kwam er niet los van ( O Plas, o Plas klots voort, in golfslag van altijd , in De logologische ruimte ) en Komrij evenmin ( De Plee, de Plee klotst voort in eindeloze deining , in Onherstelbaar verbeterd ) – ik beschouw hun versies als vergeefse duiveluitdrijvingen.    Kloos’
Meer lezen

388 Nacht, trottoir – als Hadewijch

Afbeelding
   Het blokse gedicht heeft van zichzelf al iets mystieks – of hebben alle gedichten dat? Een zeker ik-weet-niet-wat-het-is, een vingerwijzing naar buiten de realiteit gelegen gegevenheden binnen jezelf, een bordje ‘niet hier’, een bordje ‘kijk niet’, een uitvraagroepteken waarvan je door de punt een andere eerdere eendere ondere wereld wordt ingetrokken, eerst dankzij en dan ondanks de woorden en hunne betekenis? Het ligt altijd net buiten je bereik en als je denkt dat je het hebt, ben je het kwijt. Uitleg niet alleen overbodig maar zelfs schadelijk: het spreekt alleen tot je als je niet luistert, net zoals je alleen leert van wat mensen (ouders) tegen elkaar en zeggen en niet van wat ze tegen jou zeggen. Ontfocust. Je bewust van het onbewuste, onvoorbereid bereid om verrast te worden. Een vat. Een dwaaltocht, een verkeerde afslag, een donker woud, een toevallende oogleden, een teveel van het tevele, een kun je het nog krommer en onduidelijker zeggen.    Als Hadewijch en de pseudo-H
Meer lezen

394 Nacht, trottoir – explicatief

Afbeelding
   Het is een vraag waarop literatuurwetenschappers zich al honderden jaren buigen: wordt een gedicht beter als je er meer van weet? Of verpest kennis de perceptie?    De eerste zienswijze heeft veel aanhangers – anders zouden er ook niet zoveel biografieën van schrijvers worden geschreven en gelezen. De tweede weinig. Terwijl die op het eerste oog verreweg het redelijkste is. Waarvoor waartoe waarom waarheen al die achtergrondinformatie? Neem het mee en stik d’rin. Het gaat al mis met die ongezonde nieuwsgierigheid als je te horen krijgt dat een boek dat je las feitelijk door iemand geschreven is. Ik herinner me nog goed wat voor teleurstelling dat was, dat ik dat te weten kwam. Het was gewoon mensenwerk, uit de duimzuigerij, een willekeurige hoeveelheid willekeurige woorden die een onschuldig kind door de strot worden gedouwd. Wat had ik me dan voorgesteld? Dat weet ik niet precies. Iets wat altijd al bestaan had, iets onherroepelijks, iets noodlottigs? Het Woord Zelve? In elk geva
Meer lezen