386 Nacht, trottoir – als contravers

   Mooi, dat Petersburgse decor, de couleur locale van ijzige grachten en de zwarte dagen als winterse tegenhanger van de witte nachten. Maar wie denkt het blokse gedicht het daarvan moet hebben, heeft het mis. Ook het omgekeerde, hei, zinderende hitte en schaapskooi kunnen aanleiding geven tot een flits waarin het nu eeuwig wordt en het nunc stans zich ruimtelijk over de godganse tijd uitbreidt.

Kom ik neem je mee naar de rand van de Strabrechtse Hei
Alles is schijn, en niets om van versteld te staan
Strabrechtse Heide daar kom ik...

   Behalve in die Noord-Brabantse adapatie van Strawberry Fields Forever wordt de sfeer van de zoemende insecten en het nietse loom ook erg goed opgeroepen in de dichtbundel Orlam van PJ Harvey, waarover ik eerder schreef in blog 216, hier. Voor mij tenminste, omkleed als het is met herinneringen.

Dag. Zandpad. Schaapskooi. Het heden –
En licht – verstandig brak en broos.
Een tel is alles hier beneden,
En weg, voorgoed. Er is niks loos.

Leef – en ’t gaat gewoon weer verder,
En eindigt dan. Ook dat is mooi:
Nu, het zandpad en de herder,
De dag, de schapen en hun kooi.

_____

Een doorlopend bijgewerkt register op alle VandaagsVertaalProblemen staat in blog 345, hier.

Reacties

Een reactie posten

met onder meer de afgelopen tijd

544 De kloten van de admiraal

Afbeelding
Ze waren zwaarder dan gedacht, de kloten van de admiraal, maar in de kombuis werden ze verwacht voor ’t grote kerstfeestmaal _____ Uit het togdazine, hier . Een doorlopend bijgewerkt register op alle VandaagsVertaalProblemen staat in blog 345 .
Meer lezen

543 Pakjesavond onder de boortorens

Afbeelding
Na de Rémy Martin en de Amaretto had de boortoren zelf een verrassing in petto: in strijd met de wetten der fysica spoot hij geen olie maar kerstchocola en zong ook nog een moppie uit Rigoletto. _____ Bron: togdazine . Een doorlopend bijgewerkt register op alle VandaagsVertaalProblemen staat in blog 345 .
Meer lezen

540 Een feest van onverzorgd Nederlands

Afbeelding
_____ [wat voorafging: Bij vertalen horen, in de woorden van legendarische tovenaar-vertaler Pé Hawinkels, ‘bepaalde vormen van enthousiasme’ waardoor je wel eens van de letter afwijkt om de geest te vangen. Is Infinite Jest van zulk hout gesneden dat het ongrammaticale woorden duldt en zelfs aanmoedigt, in vertaling?] _____    Ik waag het erop, het woord vandaags onderbrengen in Eindeloos vertier – zoals het nu gaat heten, het denken over de titel heeft me zo’n half jaar gekost, en het is niet mijn eerste keus, wat het nu geworden is, Eindeloos vertier , ik was zelf uiteindelijk uitgekomen op Grenzeloze grol , wat de uitgever, denk ik, toch niet serieus genoeg vond, alsof ik het boek niet ernstig nam en het boek niet ernstig genomen hoefde te worden – wat natuurlijk helemaal de bedoeling niet was van die titel, het is een mooie alliteratie ten eerste, die Infinite Jest ook is, als je Jest met een hoofdletter I schrijft zoals dan kon in tijden van weleer en va...
Meer lezen

542 Jonkbeer Fietsenrek van Basisschool De Bergerhof

Afbeelding
   Terugkoppelend van Agnia Barto’s Beertje , een lief kapot beertje heb ik altijd een mooi idee gevonden, en toen in mijn hoofd opeens Rekje langskwam, was ik daar heel blij mee.    Alleen is Rekje geen lief beertje maar een beetje een vervelend beertje, omdat Rekje het beertje was van een heel vervelend meisje. En zo baasje zo speelgoedbeest. Een onaangename hoofdpersoon, een rotzak als held, dat zie je niet zo vaak. ( Iznogoedh is er een.) Het gedicht bewijst dat niet alleen huis- maar ook pluche speelgoeddieren heel erg op hun baasjes gaan lijken. Jonkbeer Fietsenrek van Basisschool De Bergerhof oftewel Rekje           1 Rekje ging uit wandelen, in z’n eentje in het bos. Rekje hinkelde een beetje, want zijn ene been zat los. Daarom liep hij niet zo vlug, maar altijd kwam hij toch weer terug, met paddestoelen in zijn mandje, en een bloempje in zijn pet, en dan gaf ik hem een handje: ‘Dank...
Meer lezen

499 Infinite Jest

Afbeelding
    Infinite Jest , de titel van het luchtige niemendalletje van David Foster Wallace, hoe vertaal je die? (Over het dat misschien een andere keer.)    Het is natuurlijk een quote unquote uit het bekendste toneelstuk aller tijden op het (anonieme) Drama des Levens na, uitgesproken als de hoofdpersoon op zijn speurtocht naar de dader(s) van een overval op een winkel in kantoorbenodigdheden in een kluisje van een badhuis in Oxford een schedel vindt die hij identificeert als die van Alaspoor Yorick, een Palestijns-Pakistaanse neurochirurg en schrijver van moppenboeken met een scatologische inslag.    Hamlet (de Hoofdpersoon) herinnert zich deze Alaspoor, roept hij (Hamlet) in de kleedruimte met de schedel in zijn hand uit, terwijl om hem heen in meer of minder behanddoekte staat badgasten langslopen van en naar de douches – als a fellow of infinite jest, of most excellent fancy .    Misschien gewoon eerst eens kijken hoe de t...
Meer lezen

538 Pardoes

Afbeelding
[Wat voorafging. Heb ik in mijn vertalingen kunnen pardoezen en vandaagsen en gisterensen , zoals ik in mijn eerste blog stoer aankondigde? Heb ik met andere woorden gedeliverd ? Heb ik gedaan wat ik zei?] _____    Een terechte vraag. Al moet je dat pardoes en vandaags en gisterens natuurlijk ook figuurlijk opvatten: het is duidelijk dat hier alle buitenissige woorden worden bedoeld. (Ja, lul je er maar uit.)    Wat pardoes betreft kan ik zeggen dat ik het woord inderdaad heb gebruikt, ook waar opeens en plotseling gebruikt hadden kunnen worden. Meerdere keren zelfs, sinds mijn belofte.    In de roman Compromis van Sergej Dovlatov schrijft de verteller-journalist een stukje voor de krant over de schimmige (zoals blijkt) kapitein Rudi, en daar staat dan, op blz 110 van Omtrekkende bewegingen : ‘Het stuk begon zo: “– De boss is het alleen om de winst te doen, – beklaagde de kapitein zich. – Twintig keer heb ik hem gezegd de cil...
Meer lezen

539 Pé

Afbeelding
_____ [wat voorafging: wat pardoes betreft deliverde ik, maar nu de vraag: heb ik ook de bijvoegelijke naamwoorden vandaags of gisterens kunnen inzetten in een vertaling?] _____    Ik ben nu bezig met Infinite Jest van David Foster Wallace, dat in het Engels een boekwerk van een dikbedrukte elfhonderdplus pagina’s is, dus je hebt ruimte genoeg om hier en daar een geintje uit te halen. En als je zo bezig bent met vertalen, kilometers maken, ben je ook vooral bezig met de toon volgen, de toon in jouw oren, David Foster Wallace zoals ik hem uit zijn werk ruik, om met Felix Timmermans te spreken. Het is ook een kwestie van je laten meeslepen, het vertalen, van enthousiasme, van een zekere flow, het gevoel voor de tekst dat je krijgt als je die door en door kent, wat Pé Hawinkels al zei toen hem verweten werd dat hij twee woordjes aan zijn vertaling van Der Zauberberg had toegevoegd, die er niet bij Thomas Mann stonden.    Ik pak de betreffende Revis...
Meer lezen

541 Beertje

Afbeelding
   Het eerste gedichtje van Agnia Barto’s magistrale cyclus Speeltjes uit 1936 gaat over een beertje met een kapotte poot. Letterlijk staat er, in het klassieke aabb-rijmschema in de klassieke trochee: Beertje was op de grond gevallen, Beertjes ene poot was stuk. Maar ik gooi hem toch niet weg, Want hij is lief.    Vooral de laatste regel is heel mooi en lief in het Russisch: Potamóé-stjo ón charósjie, waarbij je de korte o van charosjie – lief, braaf, goed, fijn – heel lang en kinderlijk en liefkozend kan oprekken, charoooooosjie.    Simpel is het moeilijkst. De woorden en regels moeten wel leven en echt zijn. Wat in de Progres-vertaling Beertje Brom van Roel Pieters uit 1972 niet het geval is. Behalve het rijmschema in Beertje Brom (abab), het niet heel kinderlijke woord bevallen , de rijmdwang van verkreukt , is met name de vierde regel een afknapper, door het woordje leuk , en de verkeerde scansie: de klemtoon ligt op maar ...
Meer lezen