416 Nacht, trottoir – 40.320 maal

Volgens de door Raymond Queneau ontwikkelde permutatieve methode. Hij schreef tien sonnetten waarvan alle regels in elke willekeurige volgorde konden worden geschikt, waarbij hij uitkwam op cent mille milliards de poèmes, honderdduizend miljard gedichten.
   Ik heb acht regels, en geen tien sonnetten, maar als ik daar complete zinnen van maak, en me beperk tot twee rijmparen, -ist en -aren, kan ik dezelfde truc uithalen.

Nacht, trottoir, drogist, lantaren
Licht, dat geel over de tegels pist
Leef nog twintig-dertig jaren
Niets verandert — kille mist

Je moet wéér – en niets te maren
Ook al lig je in je kist
Wederom dit wedervaren
Nacht, lantaarn, trottoir, drogist

   Acht regels in alle mogelijke volgorden gepermuteerd maakt 8! ofwel acht absoluut, dat is veertigduizenddriehonderdtwintig verschillende gedichten. Een willekeurig gepermuteerd voorbeeld:

Je moet wéér – en niets te maren
Nacht, trottoir, drogist, lantaren
Ook al lig je in je kist
Wederom dit wedervaren

Nacht, lantaarn, trottoir, drogist
Licht, dat geel over de tegels pist
Leef nog twintig-dertig jaren
Niets verandert — kille mist

Nu ze nog uitschrijven en in een boek zetten. Overigens heeft Queneau dat ook nooit gedaan. Hij en ook de Duitse uitgave deden het met reepjes papier waarop telkens één regel stond, zoals (nauwelijks) te zien is op onderstaande illustraties, gescand uit Raymond Queneau, Hunderttausend Milliarden Gedichte (100.000.000.000.000 Gedichte), vertaling Ludwig Harig, Zweitaunsendeins, 1984.
_____

   Een doorlopend bijgewerkt register op alle VandaagsVertaalProblemen staat in blog 345, hier.

Reacties

Een reactie posten

met onder meer de afgelopen tijd

526 Raadseltje

Afbeelding
   Mijn eerste is een kromzwaard, mijn tweede is een kat op schoot,    mijn derde is een zeemeermin, mijn vierde is een hondje dood.    Rara.    Antwoord: de twee maal twee opeenvolgende t’s in het woord Nachttrottoir op de kaft van het boek. Kijk maar:
Meer lezen

527 Het kind van de wanhoop

Afbeelding
Woordje, gezegd bij de tewaterlating van Nachttrottoir op 9 oktober 2025 op de Keizersgracht 75-H.    Dit boek, Nachttrottoir , is het kind van de wanhoop. De klassieke, universele vertalerswanhoop. Want wat je ook doet als vertaler, nooit is het goed of het deugt niet. Nooit krijg je, en zeker in gedichten, het zekere ik weet niet wat het is waar je je vinger niet op kan leggen of achter kan krijgen en waarvan je met geen mogelijkheid krijgt uitgelegd wat jij erin hoort en wat je erin raakt en aanspreekt in iets wat ook datzelfde zekere ik weet niet wat het is waar je je vinger niet op kan leggen of achter kan krijgen en waarvan je met geen mogelijkheid uitgelegd krijgt wat jij erin hoort en wat je erin raakt en aanspreekt, overgezet.    Nooit. Want dan zou het een identiek gedicht moeten zijn, overgebeamd met de teletransporteur (deze week met twintig procent salonkorting) met behoud van alle moleculen en atomen in de identieke constellatie. Waarom i...
Meer lezen

525 Onoplettendheid

Afbeelding
   Als gevolg van onoplettendheid op de staatsdrukkerij bleef het foutje in de berekening ongecorrigeerd op de kaft staan.    ‘Denk je dat we ermee wegkomen?’    ‘Ach, wie ziet dat nou?’    ‘Dus er komt geen oorlog van? Geen narigheid?’    ‘Tuurlijk niet. Niemand die het gaat narekenen.’    Een paar maanden later viel Hitler Polen binnen, en de Russen hielden het ook niet lang droog.    Waar kleine vergissingen toe kunnen leiden. _____ «Дважды два пять» Автор- Я. Перельман Художник- (?) Издательство- Дом занимательной науки Год- 1939, hier . Een doorlopend bijgewerkt register op alle VandaagsVertaalProblemen staat in blog 345 .
Meer lezen

345 Register & Inhoud VandaagsVertaalProbleem (cumulatief)

Afbeelding
[Hiermee vervallen de registers van blog 132 en blog 241 .] Inhoud 1 Register 2 Inhoud 1 REGISTER VandaagsVertaalProbleem    2x2=5: 525    99 manieren om één gedicht te vertalen: 372 (zie verder Nacht, trottoir )    112 (911, EHBO): 229    Aarens, Evi: 275 , 287 , 307 , 374    Achmatova, Anna: 146    Adama van Scheltema, C.S.: 430     Adventures of Hajji Baba of Ispahan , The : 426    advertenties, sovjet: 223 , 277    AI: 341 , 378 (zie ook machinevertalen )    alfabet: 400 , 401    algemeniteiten: 1 , 5 , 11 , 26 , 28 , 31 , 36 , 38 , 41 , 85 , 89 , 100 , 110 , 143 , 146 , 165 , 281 , 462     Alice in Wonderland : 40 , 42 , 44 , 46 , 48 , 50 , 52 , 54 , 56 , 131 , 217 , 218 , 219 , 272 , 391 , 411 , 415 , 432 , 468 , 469 , 470 , 471 , 472 , 473 , 474 , 475 , 476 , 514  ...
Meer lezen

9 Zij vertaalden wat er stond

Afbeelding
   Vergis ik me of is ‘vertalen wat er staat’ on the way out ? Exiterend door de souvenirwinkel?    Het was altijd al een domme kreet. Immers: er staat nooit wat er staat. Er staat altijd iets anders, namelijk in een andere taal.    De Urheber van de frase is Karel van het Reve. Hij heeft er zelfs een school van gemaakt, de Leidse vertalers-van-wat-er-staat-school.    Zelf was Van het Reve geen geweldige vertaler. Maar hij wist de gemoederen wel bezig te houden, en mensen het bloed onder de nagels vandaan te halen. Hij had een flair voor dooddoeners die van gezond boerenverstand moesten getuigen.    Zijn kritiek op de vertalingen van Charles B. Timmer was dat ze zo woordrijk waren. Was dat werkelijk zo? Timmer had in elk geval gevoel voor de sfeer en de toon van het origineel. Hij wist ‘de stem van de schrijver te behoeden’ zoals Anneke Brassinga ooit de moeilijkheid van vertalen omschreef.   ...
Meer lezen

524 Luister nooit naar goede raad

Afbeelding
   Het slot- en misschien wel het beste gedicht van de zestien. Zo kort ook! En het ziet er tenminste uit als een echt gedicht, niet dat proza van de geweeste, gehadde, gedane (waaaaaar is mijn Nederlands), de afgelopen bedtime stories . Als je het leest, Luister nooit naar goede raad , verschijnen de gruwelverhalen je vanzelf voor de geest. Alsof je ze verzint, alsof de woorden ze vanzelf bij je oproepen. Die magische woorden toch, als we die niet hadden... Het is muziek op taal. Luister nooit naar goede raad Voer geen fatbike aan je neefje Ga niet varen in een zeefje Schroef je vaders hoofd niet af Blijf weg van potten met geblaf Prik in de buitenlucht geen gaten Doe nooit iets wat je niet kan laten Klim niet in een bliksemschicht Niet knakken met je nekgewricht Ga geen populieren plukken Zaag jezelf niet in twee stukken Zeg niet op alle vragen nee Spoel geen paard door de wc Nooit uit vreemde neuzen eten Word niet uit het raam gesmeten Verstop je...
Meer lezen

523 Verstop je niet in een tomaat

Afbeelding
   Hier begon het allemaal mee. Misschien had het ook hierbij moeten blijven. Maar dan had je geen onwaarschijnlijk sterk slotgedicht waarmee het zestiental afsluit en dat hier als volgende de blogrevue zal passeren. Het was een ouderwets geval van genoeg of te veel.    Samenvattend. Bij deze zeg maar gerust cyclus, deze grafkrans.    Drijfveren: Struwwelpeter, Struwwelpetriaden.    Motieven: Als het maar onwaarschijnlijk slecht afloopt.    Vormeisen, prosodisch: Rijm, ritme.    Vormeisen, inhoudelijk: Actie, Dialoog, Flauwekul.    Architectuur: kaartenhuis, raamvertelling, uitgewalst goederaadgedicht.    Genre: prose en poèmes.    Doel: voorlezen, lezen.    Eindoordeel: de tijd zal het leren, maar ik zou het graag in een boek zien. Verstop je niet in een tomaat De hele dag door hoorde je roepen: ‘Doortje, waar ben je?’ ‘Do...
Meer lezen

476 Maartmaand Alicemaand – cultureel erfgoed

Afbeelding
   Mijn vertaling – ik besef het maar al te goed – is een Noord-Nederlandse vertaling met Noord-Nederlandse zinswendingen en Noord-Nederlandse woorden en Noord-Nederlandse verwijzingen naar gezonken cultureel erfgoed.    Mijn droom is nu om in 2030, als de perfide Belg twee eeuwen geleden valselijk afgescheiden is en de Leo Belgica sindsdien op eigen houtje brult, na die 15 broederlijke jaren dat we één land één volk waren, ter viering daarvan, een Zuid-Nederlandse vertaling gebaseerd op de mijne uit te (laten) geven. Eerst moet natuurlijk een Vlaamse sensitivity reader mijn vertaling helemaal nakijken en strepen zetten overal waar zich een mogelijk Belgisch alternatief aandient, of waar het Noord-Nederlands al te schel en te schril en/of te bot is, of de Zuid-Nederlandse woordvolgorde afwijkt van de Noord-Nederlandse. Vlaanderen boppe! Seefhoek vooruit!    In het onderstaande werp ik enige vermoedelijk Noordnederlandismen op waar ik heel ...
Meer lezen

483 Spoel geen paard door de wc (nu echt)

Afbeelding
Spoel geen paard door de wc    ‘Wat moet ik met een paard!’ riep Wout. ‘Ik had gevraagd om Playmobil!’    ‘Ach,’ zei vader, ‘Sint wordt oud,’ en moeder zei: ‘Zeg maar gerust seniel.’    ‘Wat moet ik met een paard! Er stond toch op het lijstje: 1) Playmobil en 2) een zwaard. Ben ik soms een meisje?’    ‘Ach jongen,’ zei zijn vader toen, ‘de Sint heeft zich verlezen. Maar kom, een paardje in je schoen, daar mag je blij mee wezen.’    ‘Ik wil geen paard! Ik wil hem niet!’ riep Wout nog harder dan daarnet.    Dat deed zijn ouders veel verdriet: ze stuurden hem naar bed.    ‘Ik spoel dat paard door de wc,’ lag Wout in bed te mokken, en hij sloop stiekem naar benee, stilletjes op zijn sokken, en hij deed zoals beloofd. Het was wel even proppen, maar Wout kon ook zijn eigen hoofd heel goed in sokken stoppen.    Eind goed al goed, denk je? Nee, hoe Wout het ook moch...
Meer lezen

520 Nachttrottoir (Konstant Kriek)

Afbeelding
   Op 9 oktober is het zover: dan wordt de bundel ten doop gehouden op de Keizersgracht 75H (zie de uitnodiging hieronder: welkom welkom).    De anonieme kinderdichter uit blog 517 , van het gedicht dat begint met ‘Als je ’s avonds over straat loopt’, is hoogstwaarschijnlijk niet – die conclusie mogen we wel trekken na bestudering van de bundel Nachttrottoir – Annie MG Schmidt, want haar stem komt in de bundel van 77 vertolkingen van het gedicht van Aleksandr Blok apart voor, met name genoemd, blijkt uit de tevens teruggevonden en in de bundel afgedrukte legenda. Het kindergedicht staat als tweede in de bundel, het gedicht waarin de stem van Annie MG Schmidt de gebeurtenis aan de Petersburgse gracht in poëzie navertelt als nummer 41.    Schmidt geeft het personage een naam, Konstant Kriek, een welluidende naam, klinkend als een klok, makkelijk te onthouden, met als voordeel dat er goed op te rijmen valt. In dit gedicht vinden we acht v...
Meer lezen