87 Sailing

   Dat vind ik nou leuk. Een gedicht in medias res beginnen. Met ‘en’.
   Eerst was het een vervolg op het Onweerslied, waarna Jij met mij het varende drieluik afsloot. Maar in deze bundel is de triamese triling gescheiden. En dat is wel zo goed.
   Zo wordt de eenheid van tekst over het hele boek uitgesmeerd in plaats van als een klont in een hoek te blijven liggen, als het ware.
   Ik hou niet heel erg van mooie woorden, zoals ‘sterrengrint’. Meestal geven ze me de kriebels. Walgelijk, dat mooi gezegde. Snottebellerig. Maar hier kon het wel, want de sterrenhemel ziet er wel een beetje uit als uitgestrooid grint. En die banaan in het begin neemt het mogelijk al te wekelijk-sentimentele hopelijk ook wel weg.
   Ook leuk vind ik dat zon en water op elkaar rijmen, via zondag en zaterdag.
   In het laatste couplet moest iets dat balanceerde op het randje van onverstaanbaarheid – of zelfs van de Unverständlichkeit. Iets waarvan je denkt dat je het niet verstaat, of in elk geval niet begrijpt. De woorden die je hoort op het randje van wapen en slaken.
   Vandaar de ‘ouwe klare’.
   In het Engels kon ik weer teruggrijpen op de ‘gloaming’ uit Finnegans Wake (226.4), waar ik ook al aan moest denken bij het vertalen van Beer in thee (als Po’ Bear, zie blog 49).
   Verdere verre her- en derderinneringen aan Finnegans Wake zijn – in het Engels – de donder, die ook al voorkomt in Thunderstorm Song (zie blog 12), en het rieten mandje, de ‘wicker basket’. Niet alleen heet de hoofdpersoon van Finnegans Wake Earwicker, maar Dublin wordt er ook wel ‘Wickerworks’ genoemd, en de inwoners door Joyce in zijn nachtboek ‘the at Wickerworks’ (FW 288.28).
   Het lijkt wel literatuur geworden.
   De vrijheid die vertalers moeten nemen om van iets enerzijds hetzelfde te maken en anderzijds iets nieuws en anders, zie je bij zelfvertalingen vergroot aanwezig, want bij zelfvertalingen accepteer je makkelijker dat de vertaler, die immers tevens de auteur is, die vrijheid inderdaad veroorloofd is.
   Maar waarom ‘gewone’ vertalers dan niet?
   Die zijn evengoed even goede lezers en interpreten van het gedicht of het stuk proza.
   Misschien is het hele concept ‘zelfvertaling’ wel even onbehulpzaam als het concept ‘vertaling’.
   Alles is origineel.
   Of dient dat te zijn.

_____
   Verwijzingen. Blog 49, Po’ Bear staat hier, blog 12, Thunderstorm Song, hier.