493 Trots en twijfel

_____

   In een van de (nog te verschijnen) avonturen van Boomhoofd en Huishoofd (Cabin Head en Tree Head) van Scott Campbell verstopt Huishoofd zich, in zijn eentje. Hij heeft een prima verstopplek gevonden achter een grote steen. De figuren in dit boek, zoals je ziet, praten in zogenaamde fylacteria, dat zijn tekstballonnetjes, wat voor een vertaler natuurlijk een extra contrainte oplevert. De eerste contrainte is dat het noodzakelijkerwijs altijd spreektaal is, de tweede contrainte is dat het leuk moet zijn, en de derde is dus dat het in het ballonnetje moet passen. En de tekst moet bij de gezichtsuitdrukkingen passen. (Vierde contrainte.)

   Dan komt Boomhoofd aanlopen en die vraagt of hij zich bij Huishoofd mag verstoppen. ‘Of course you may,’ zegt Huishoofd dan in het Engels. ‘Natuurlijk mag je dat.’ Wat Boomhoofd bijzonder aardig vindt, en hij antwoordt ‘Splendid!’ – wat ik met ‘Gaaf!’ vertaald heb, en dus niet iets als ‘Prachtig!’, ‘Geweldig!’, ‘Te gek!’, ‘Super!’ of zo. (‘Yes!’ had wel nog gekund.)

   Boomhoofd vindt het een ‘incredible hiding spot’ (een ‘superplek om je te verstoppen’), en hij zegt tegen Huishoofd: ‘You have outdone yourself, Cabin Head.’ waarop de tamelijk zelfverzekerde Cabin Head terugzegt ‘I know.’ – in de zin van ‘Vertel mij wat, ik ben nu eenmaal geweldig.’ Alleen past dat niet in het ballonnetje. Zelfs iets simpels als ‘Ik weet het’ zou niet passen, en alleen een ‘Ja’ is wel erg bleek. Dus toen stelde ik me voor, wat gebeurt daar in de schaduw van die steen. Boomhoofd vindt het een superplek om je te verstoppen. Dan is de volgende stap logischerwijs om te vragen hoe Huishoofd die gevonden heeft. En dan kan Huishoofd reageren met het ook tamelijk zelfverzekerde en heel vaak gehoorde maar heerlijk nietszeggende en in zijn debiliteit precies bij de verhalen passende: ‘Gewoon.’ Ik trots, en toen ik de drukproeven las, moest ik er weer om lachen. En nu weer. (En nu weer.)

   Daarna gaat het verhaal verder. Op het volgende plaatje komt Zwembadhoofd langs en die vraagt ‘What is happening over here, Cabin Head and Tree Head?’ – vertaald met ‘Wat doen jullie hier, Huishoofd en Boomhoofd?’ (Die namen moeten er wel steeds in, dat hoort bij de sukkeligheid van het verhaal.) En dan zeggen de twee verstoppers in het Engels ‘We are hiding, Pool Head.’ – wat een probleem oplevert, want ‘We verstoppen ons, Zwembadhoofd!’ past niet. Ik dacht dat ‘Ons verstoppen, Zwembadhoofd!’ wel zou passen, maar nee. Dus toen werd het ‘Verstoppen, Zwembadhoofd!’ Je zou denken dat ‘Verstoppertje, Zwembadhoofd!’ beter was geweest, maar dat past ook al (net) niet, en klopt trouwens ook (net) niet, want ze doen geen verstoppertje, ze verstoppen zich alleen, dat is de grap. Het is geen hide and seek wat ze doen, het is er louter eentje die zo goochem is om zich voor de lol en voor niemand te verstoppen. Op de vorige bladzijde vraagt Boomhoofd namelijk wat Huishoofd doet, en Huishoofd zegt: ‘Ik verstop me, Boomhoofd.’ Dus toen bleef het antwoord ‘Verstoppen, Zwembadhoofd!’ – en daarover twijfel ik nog steeds, hoewel het al te laat is.

   Trots en twijfel, ze liggen maar een plaatje van elkaar af.
_____
Huishoofd en Boomhoofd van Scott Campbell verschijnt, net als de Engelse versie (Cabin Head and Tree Head), in september 2025. Penguin Random House is de Engelse uitgever, Querido de Nederlandse. Je ziet dat Querido een beetje voorzichtig is: ze durven het nog niet als een reeks aan te kondigen. Een doorlopend bijgewerkt register op alle VandaagsVertaalProblemen staat in blog 345, hier.