253 De jonkvrouw van 1832



_____
   Verwijzingen. Eerdere afleveringen over de jonkvrouw: blog 237 Als zieners spreken, 240 De Donna di Scalotta, en 244 Vragen, vergezichten en diepe afgronden, 248 The Lady of Shalott van 1832 en 1842 en 249 De twee jonkvrouwen. Een doorlopend bijgewerkt cumulatief register op alle VandaagsVertaalProblemen staat in blog 241, hier.

Reacties

Een reactie posten

met onder meer de afgelopen tijd

508 Mock him not

Afbeelding
   Het zijn en blijven, wilde ik zeggen, de onverwachte, raar en bijzonder gezegde dingen die altijd het leukste zijn om te lezen, die het meeste doen en je het beste bijblijven. Daarom is het voor vertalers ook zo belangrijk om, als er bijzonder geformuleerde dingen in het origineel staan, die bijzondere formuleringen dan ook bijzonder in het Nederlands te herformuleren.    Tussen haakjes, ook de Engelsen hebben hun auntie Betties, verrassende omkeringen van woordvolgorde. In het liedje It is Better Farther On zingt de Carter Family, meermaals, want het is het refrein: Farther on, still go farther Count the milestones one by one Jesus will forsake you never It is better farther on    ‘Jesus will forsake you never’ is heel mooi, en veel werkzamer en ontroerender dan ‘Jesus will never forsake you’, wat niet in het ritme past, maar als je dan per se wil, had je ook kunnen zingen, grammaticaal correct of in elk geval normaler, ‘Never ...
Meer lezen

507 Een boek vol levensvragen

Afbeelding
1 Vindt Alexander mij nog mooi? Wat ziet hij nu, als hij naar mij kijkt? Naar de moeder van zijn kinderen? Graaft en zoekt hij naar het meisje van voorheen? Doe ik wel genoeg? Doe ik het wel goed? Hoelang is het geleden dat hij me spontaan vastpakte, spontaan kuste, spontaan zag? Zwart, rood of lila met gele bolletjes? Lieflijk met strikjes of bloemetjes, of eerder stoer en sober? Een string, brazilian of boxershortje? Push-up of niet voorgevormd? Wie had toen kunnen voorspellen dat we hier nu zouden staan, met verantwoordelijkheden die vroeger zo ver weg leken? Zou hij dit ook voelen? Ik kan toch niet alleen zijn met dit gevoel? Zal hij wel in de stemming zijn? Hoe kan het toch dat mijn zelfvertrouwen plots zo fragiel is en afhankelijk van een man, van mijn man? Ik ben toch Eva, de vroedvrouw die vrouwen in hun eigen kracht zet? Wanneer heeft hij die tweede vinger erbij gestoken? Wat is er niet? Waarom ben ik zo kwaad? 2 Maar hoe durf ik dat te willen, met alles wat ik ...
Meer lezen

23 Ten derden male de allenige occupanten

Afbeelding
   Dan zie ik nog een probleem. Een anonieme lezer liet een eigengemaakte vertaling in de vondelingenschuif achter:       Eenzaam vliegen ze nog boven de horizon       als november de luchten onderklad       terwijl alle vogelfamilies in een breed cordon       het dorp verlieten voordat de herfst aantrad.    Zo zie je maar weer. Altijd staat er wat anders. Bij mij staat er in wankel evenwicht tot nu toe dit:       Eenzame bezetters van lege luchten       Als november somber dreigend naakt       En al je stamverwanten hebben haast gemaakt       Om het herfsttij achterna het dorpje te ontvluchten ...    Beide bedoeld als vertaling van de volgende vier regels – de eerste van een hele lap van twe...
Meer lezen

505 Neefjebetjes

Afbeelding
   Het is nog steeds twee voor twaalf. Vraag 3 en slot. Wat is dan het verschil tussen de tante- en neefjebetjes van Leopold, Heije, Slauerhoff en Hazes en die van de pietdesmeerpoetsen? Waarom zijn de betjes bij de heren dichteren pregnante manieren van zeggen en maken ze bij de damesheren vertaleren de indruk van haastwerk, klungelarij, sinterklaasrijm, onbeholpenheid?    Waarom quod licet de heilige dichtende runderen non licet de zwoegende letterslaven van de taalomzettende professie?    De vraag stellen is hem beantwoorden. (Alle vragen zijn retorische vragen.) Akkoord, maar wat is het antwoord dan?    Allereerst – denk ik– is het omdat de vier dichtende voorbeelden allemaal eerste regels zijn, en daarmee statements. Terwijl de zinsdeel- en woordomkeringen in de vertalingen er wat weggemoffeld bij staan, alsof ze willen zeggen: kijk niet naar mij, sorry – duidelijk nog niet empowered door hun anderszijn. Ze worden ...
Meer lezen

506 Het zijn en blijven

Afbeelding
   Het zijn en blijven, hoe je het ook wendt of keert, van alle dingen die ooit gezegd of geschreven zijn en zullen zijn op de wereld, altijd de bijzonder gezegde en geschreven dingen die je bijblijven. En dan maakt het niet uit of die gewild of ongewild zijn, per ongeluk of expres, vergipsingen zijn of dichterlijke observaties, onbeholpen vertalingen van Kuifje-dialogen of skits van het Simplistisch Verbond.    Ik moet nog even terug naar de tantebetjes, want ik heb rijp beraad gehad met mezelf. Ampele overwegingen. Moverende redenen. En wat dies meer zij. En ik ben, zoals het een wetenschapper betaamt, met carbidlamp en touwladder ad fontes afgedaald, en heb de Urheber van de hele notie, de leuterkundige Charivarius, de uitvinder en omschrijver van het begrip, erop nageslagen. En wat blijkt? Gerard Nolst Trenité had helemaal geen tante Betje! Die hele ‘mijne toen reeds hoogbejaarde tante’ van hem, naar wie hij zijn stijlfout noemde, ‘omdat die wonderl...
Meer lezen

504 Het is nog steeds twee voor twaalf

Afbeelding
   Het is nog steeds twee voor twaalf, maar dan een paar afgesplitste minifracties van seconden later. Vraag 2 en slot:    Wat hebben de Piet de Smeerpoets-vertalers Razoux, Last, Agatha, Oom Gus, Andriessen, Van Leent, Riemens-Reurslag, NN en Luursema met elkaar gemeen? Behalve dus dat ze allemaal in hun tijd Heinrich Hoffmanns tiental Struwwelpeter -gedichten uit 1845 hebben vertaald? Inderdaad, dat is juist geantwoord. Ook zij hebben allemaal een Tante die Betje heet: Zag je zulke nagels ooit? Wel, hij knipte ze ook nooit! (Freddy Last) Klaas kon het beest niet laten staan En sloop zacht op den hond toen aan... (Oom Gus) Maar die pret was gauw gedaan, Woedend valt hem Caro aan. (Agatha) Hap!, in zijn been beet toen de hond En er ontstond een diepe wond; Die nare, stoute, wrede Jan, Die schreeuwde van de pijn ervan; Naar huis liep toen heel vlug de hond, Het zweepje droeg hij in den mond. (Freddy Last) Als zij maar zag een lucifer...
Meer lezen

345 Register & Inhoud VandaagsVertaalProbleem (cumulatief)

Afbeelding
[Hiermee vervallen de registers van blog 132 en blog 241 .] Inhoud 1 Register 2 Inhoud 1 REGISTER VandaagsVertaalProbleem    99 manieren om één gedicht te vertalen: 372 (zie verder Nacht, trottoir )    112 (911, EHBO): 229    Aarens, Evi: 275 , 287 , 307 , 374    Achmatova, Anna: 146    Adama van Scheltema, C.S.: 430     Adventures of Hajji Baba of Ispahan , The : 426    advertenties, sovjet: 223 , 277    AI: 341 , 378 (zie ook machinevertalen )    alfabet: 400 , 401    algemeniteiten: 1 , 5 , 11 , 26 , 28 , 31 , 36 , 38 , 41 , 85 , 89 , 100 , 110 , 143 , 146 , 165 , 281 , 462     Alice in Wonderland : 40 , 42 , 44 , 46 , 48 , 50 , 52 , 54 , 56 , 131 , 217 , 218 , 219 , 272 , 391 , 411 , 415 , 432 , 468 , 469 , 470 , 471 , 472 , 473 , 474 , 475 , 476    Andersen, Hans-Christian: 370...
Meer lezen

503 Het is twee voor twaalf

Afbeelding
   Ja, het is twee voor twaalf, figuurlijk, maar letterlijk ook, in quizzificaire zin. Vraag 1 en slot:    Wat hebben J.H. Leopold, Jan Pieter Heije, Slauerhoff en André Hazes gemeen?    Nee?    Ze hebben allemaal een tante met dezelfde naam. Hoe heet die tante?    Nee?    In de eerste regel van een van hun scheppingen passen ze een bepaalde stijlfiguur toe. Welke is dat?    Nee?    En als ik de regels erbij geef? Dit zijn ze, van Leopold ( zonder titel ), Heije ( Twee voerlui ), Slauerhoff ( Het Einde ) en Hazes ( Een beetje verliefd ). 1 Om mijn oud woonhuis peppels staan. 2 Een karretjen op een’ Zandweg reed; 3 Vroeger toen ’k woonde diep in ’t land, 4 In een discotheek zat ik van de week    Nog steeds niet? En als ik zeg dat de stijlfiguur Tante Betje heet?    Ja, dan hebben ze het gebruik ervan met elkaar g...
Meer lezen

286 Herdichtingen – J.C. Bloem, De Dapperstraat

Afbeelding
    De Dapperstraat De Natuur? Haha. Daar lach ik om En ook om die dwazen die ervoor vallen Het hele land is immers al gecultiveerd? En anders staat er wel een bordje met Verboden Toegang. Geef mij maar asfalt En de troostelooze wallekant op een regendag Waarom zou je een open plek gaan zoeken Om naar de lucht te kijken? Je hebt toch tv? Alles is veel voor wie niet veel verwacht Deze zin heb ik ergens van overgeschreven Misschien betekent ’t iets, misschien niet Ik denk dat je beter kunt zitten miezeren Op je zolderkamer, waar ’t overal lekt Dan ben je ’t beste af, dan valt ’t altijd mee. _____    Een klassieke ugly, naïeve, vertel-het-in-eigen-woorden-versie van de bekende evergreen, onherstelbaar verbeterd, helemaal opgelapt en schoongepoetst, gevulpext, gerestaureerd, opnieuw bespannen en 21ste-eeuw-proof gemaakt. Heerlijk, geen rijm, geen ritme, geen gezwollen woorden, geen oeh en ah van mooigezegdheid, alleen maar de mededeling. W...
Meer lezen

307 Kut en shit

Afbeelding
   Mij bereikte het verzoek – vanuit Russell Square, waar op nummer 24 ten burele van Faber & Faber T.S. Eliot ooit Finnegans Wake het fonds binnenhaalde – of ik het verschil tussen kut en shit wilde uitleggen. Waarom zijn de gedichten van Anna Enquist, zoals de titel luidt van het onsterfelijke pamflet van Erik Bindervoet en mij, shitgedichten en geen kutgedichten ? Wat is het subtiele onderscheid?    Dat wilde ik graag. Vloeken en schelden is ook een kunst en schuttingtaal is een register dat nauw luistert. Allereerst moet ik zeggen dat de gedichten van Anna Enquist behalve shitgedichten óók kutgedichten zijn, want zo worden ze binnenin het pamflet, dat zoveel generaties geleden nogal wat stof deed opwaaien, ook en met recht genoemd, exemplarische kutgedichten heten ze daar zelfs – exemplarisch omdat iedere kutgedichtenschrijver er een voorbeeld aan kan nemen en omdat wij erover gestruikeld waren en ze dan maar meteen lieten dienen als voorbeeldi...
Meer lezen