253 De jonkvrouw van 1832



_____
   Verwijzingen. Eerdere afleveringen over de jonkvrouw: blog 237 Als zieners spreken, 240 De Donna di Scalotta, en 244 Vragen, vergezichten en diepe afgronden, 248 The Lady of Shalott van 1832 en 1842 en 249 De twee jonkvrouwen. Een doorlopend bijgewerkt cumulatief register op alle VandaagsVertaalProblemen staat in blog 241, hier.

Reacties

Een reactie posten

met onder meer de afgelopen tijd

537 Heb ik gedeliverd?

Afbeelding
   Dit blog, VandaagsVertaalProbleem, begon midden in de covid-tijd, in de lockdown, toen ze in New Dehli eindelijk weer de Himalaya konden zien, en toen het zó stil en zó rustig was overal, geen verkeer, geen gemotoriseerd lawaai, geen vliegtuigen, niks, en toen we dachten: als dit voorbij is gaan we zorgen dat het hierna veel stiller en rustiger en schoner wordt dan hiervoor.    Het Letterenfonds had toen een initiatief dat je subsidie kon krijgen, een geldbedrag van een coole 2500 euri ter herstel van de band met het publiek, bij ontstentenis van live-optredens en sowieso omdat gans het raderwerk stil stond, hoe je dat zelf maar wilde invullen, om de kosten te dekken, wat die kosten dan ook waren, cursussen, aanschaf van hoogwaardige Sennheiser microfoons, broodjes, limonade, gevulde koeken, vliegdekschepen zolang de geldvoorrad strekt, wat dan ook. Vlogs, blogs, allerlei internautaire initiatieven werden aangemoedigd. Ik had eerst het idee om ter hers...
Meer lezen

538 Pardoes

Afbeelding
[Wat voorafging. Heb ik in mijn vertalingen kunnen pardoezen en vandaagsen en gisterensen , zoals ik in mijn eerste blog stoer aankondigde? Heb ik met andere woorden gedeliverd ? Heb ik gedaan wat ik zei?] _____    Een terechte vraag. Al moet je dat pardoes en vandaags en gisterens natuurlijk ook figuurlijk opvatten: het is duidelijk dat hier alle buitenissige woorden worden bedoeld. (Ja, lul je er maar uit.)    Wat pardoes betreft kan ik zeggen dat ik het woord inderdaad heb gebruikt, ook waar opeens en plotseling gebruikt hadden kunnen worden. Meerdere keren zelfs, sinds mijn belofte.    In de roman Compromis van Sergej Dovlatov schrijft de verteller-journalist een stukje voor de krant over de schimmige (zoals blijkt) kapitein Rudi, en daar staat dan, op blz 110 van Omtrekkende bewegingen : ‘Het stuk begon zo: “– De boss is het alleen om de winst te doen, – beklaagde de kapitein zich. – Twintig keer heb ik hem gezegd de cil...
Meer lezen

532 Over een moriaantje zo zwart als roet

Afbeelding
   In 1845 schreef de Frankfurter armenarts Heinrich Hoffmann zijn tiental wereldberoemd geworden gruwelverhalen voor de kinderkamer Der Struwwelpeter , met voorop de titelfiguur zelf, afgebeeld op een sokkel. De jongen heet zo, omdat hij een Struwwelkopf heeft, een wilde woeste haardos, aangezien hij zich niet liet kammen ( kämmen ließ er nicht sein Haar ). De knaap wordt in de laatste regel door de schrijver garstig genoemd, stout, naar, vervelend, en uitdrukkelijk niet vies, smerig of ongewassen, allerminst een Piet de Smeerpoets dus, zoals hij hier al 175 jaar heet.    O wat een eeuwige verhalen! Paulinchen met het Feuerzeug die in de hens gaat, Konrad de Daumenlutscher die zijn duimen erafgeknipt worden. Wreed, bloederig, fataal, heerlijk. Plus het verhaal over de kohlpechrabenschwarzer Mohr – een felrealistische geschiedenis over kleine pestkopjes die een voorbijganger uitlachen om zijn zwarte huid. Aj! Wie gaat zich daaraan branden in het h...
Meer lezen

534 Transgender op de boerderij

Afbeelding
   Een kip die een eend wil zijn, is dat soms een soort opiniërende spot? Moeten we dat soms metaforisch lezen? Wordt het transgenderisme soms in de maling genomen? Is het dan soms niet heel flauw?    Ja, dán wel. Maar het geval wil dat het uitgangspunt van dit gedicht helemaal niets met mensen die in een verkeerd lichaam geboren zijn te maken had. Het idee heb ik namelijk gejat uit een van mijn favoriete scènes uit Toy Story, als Buzz Lightyear, de N.T.F.B.-astronaut, uit de doos komt als een echte heelalveroverende ruimtevaarder, alle kanten op vliegt, de basis oppiept via zijn horloge en niet anders kan en wil dan de wereld redden. Woody heeft veel moeite hem ervan te overtuigen dat hij geen ruimtevaarder is, maar een pop. ‘Je bent een pop, Buzz Lightyear! Een pop! Een POP!’ Wat Buzz verleidt tot de zeer ware uitspraak: ‘Ik vind jou een heel zielig mannetje.’ (Ik doe het uit mijn geheugen, het zal wel wat anders zijn wat er feitelijk gezegd is.)  ...
Meer lezen

287 Herdichtingen – Martinus Nijhoff, De moeder de vrouw

Afbeelding
    De moeder de vrouw De brug was af. Iedereen erheen. Ik ook. ’t Was een echte brug, dat zag ik zo. Hij liep van hier naar de overkant Ik vergewiste me ervan, liggend in het gras Kauwend op een strootje en drinkend Aan mijn thee. Ik was leeg en tevreden - Toen hoorde ik wat. Het was een stem (Ik vergat te zeggen dat dit Zaltbommel is) Het was een vrouw. (Die stem.) De stem Die ik hoorde behoorde aan een vrouw - Het was een vrouwenstem. In een boot. En zij zong, het leek mijn moeder wel Ik werd gegrepen door grote weemoed Hoe graag had ik gewild dat zij het was _____    Ja, wat staat er nou éigenlijk? in dat gedicht? Nou, dit dus, maar dan geüglificeerd en ontdaan van alle mooipraterij en schöngeisterei, die je bij Nijhoff trouwens ook al niet tegenkomt, maar deze versie is door het rigoreus afzweren van alle dichterlijke prosodie nog kaler, nog strakker, kinderlijker, naïever, hulpelozer – en daarmee au fond potentieel nog ontroerend...
Meer lezen

535 Loeilied

Afbeelding
   Is denken slecht? Als je je afvraagt hoe dat precies gaat, lopen, zo van de ene voet voor de andere zetten en daarna de andere voor de ene, geheid dat je op je snufferd gaat. Als je je afvraagt hoe dat gaat, ademen, zo in en zo uit, geheid dat je het dan niet meer weet en zeg dan maar dag tegen het leven.    Iets dergelijks overkwam de koe. Lees en huiver. Het gedicht, buiten de verwijzing naar een regel uit het eeuwige dranklied van Marie Servaes (de tweede regel van Ach vader lief toe drink niet meer ), is denk ik een lied, met een refrein van dierenklanken of dieren-nadoe-klanken die mevrouw koe door het hoofd spoken bij haar zelfonderzoek, of misschien zijn het boerderijdieren die haar helpen het zich te herinneren. Zoiets hoor ik dat althans in mijn geestesoor. Maar misschien kun je het refrein ook langzaam laten groeien, en beginnen met: Ging het van waf-waf-waf? Ging het het van mè-mè-mè? Ging het van ku-ke-le-ku? Ging het van bè-bè-bè? ...
Meer lezen

475 Maartmaand Alicemaand – overig

Afbeelding
24. Plezantie    Het openingsgedicht van Through the Looking-Glass eindigt met de hoop dat het hiernavolgende verhaal, al ligt er een zweem van weemoed over omdat het allemaal verleden tijd is, toch enige pleasance mag geven ( Through the Looking-Glass , 118, Spiegelland , 118): And though the shadow of a sigh May tremble through the story, For ‘happy summer days’ gone by, And vanish’d summer glory— It shall not touch with breath of bale The pleasance of our fairy-tale. Misschien ademt de schaduw van een zucht uit dit verhaal, bij vlagen, over de onherroepelijke vlucht van de zorgeloze zomerdagen, van de altijd durende vakantie, en de sprookjesachtige plezantie .    ‘Pleasance’ was de tweede voornaam van Alice Liddell, en de woordspeling waar het hele gedicht naartoe leidt. Dan kan een vertaler dus niet van krommenaas gebaren en doen alsof zijn neus bloedt en vrolijk fluitend de andere kant op kijken. Het neologisme plezantie is mijn o...
Meer lezen

531 En we hadden niks te doen

Afbeelding
   Met trappen van vergelijking kun je leuke dingen uithalen. Dingen die niet kunnen. Dingen die fout zijn. Dingen die je moeder je heel graag wil afleren. Goed goeder goedst heb ik altijd heel mooi gevonden. Heel fout maar heel goed. Trouwens, goed beter beterst is ook niet slecht. En waarom niet beet beter beetst? Sowieso is alles wat fout is goed. En grappig.    In het Russisch maak je verkeinwoorden met het suffix - tsjiek , maar je kan ook vergrootwoorden maken, als je er - iesje achter zet. Tarakaniesje is een hele grote kakkerlak. En tarakantsjiekiesje een hele kleine hele grote kakkerlak.    Het volgende gedicht rekt de trappen van vergelijking ook enigszins op. Maar toch was dat niet mijn uitgangspunt. Ik wilde eigenlijk de sfeer vangen van een lome namiddag aan het water, van niets doen en je vervelen met zijn tweeën of in een groepje, een sfeer die ik kende uit het gedicht En jullie? van Sergej Michalkov uit 1935. Met uiter...
Meer lezen