164 Simpel is het moeilijkst
En de veertig gedichten in het album Getekende verhalen zijn heeeeeeel simpel.
En moeten dus ook heeeeeeel simpel worden overgezet.
Wat je nodig hebt voor het vertalen van kindergedichten staat uitgebreid uitgelegd in blog 162.
Met die gebruiksaanwijzing in de hand moet iedereen het kunnen.
Ik ga de veertig gedichten van de Рассказы в картинках vertalen. Maar wie mee wil doen, graag.
Een master class, een loi- of lom-cursus kindergedichten vertalen. (Vooral voor mezelf. Je blijft leren.)
Ik geef de tekst, letterlijk vertaald, het rijm- en ritmeschema, en de tekening. En de rest vult zich zo in.
En het volgende blog, of het blog daarna, geef ik mijn poging en bespreek ik wat binnengekomen is in de commentaren.
Om tot de ultieme, heilige simpelheid te komen.
De veertig gedichten, aldus de uitgave van 1937, zijn geschreven door Daniil Charms, Nina Gernet en Natalja Dilaktorskaja.
Maar wat van wie is staat er niet bij.
De lieve eend wordt aan Charms toegeschreven. Omdat het zo grappig is, zo goed loopt?
Eén ander gedicht is zeker van Charms, over een slee die van de berg glijdt, maar daar is iets vreemds mee aan de hand.
De gedichten in het boekje lijken allemaal gemaakt naar aanleiding van de tekeningen. De tekeningen waren er het eerst, de ‘verhalen in plaatjes’. Toen vond de uitgever het misschien te kaal en vroeg hij de drie dichters er versjes bij te verzinnen.
Een andere mogelijkheid is dat tekenaar en schrijvers de verhaaltjes gezamenlijk bedachten. Onwaarschijnlijk maar niet uit te sluiten zou zijn dat de versjes er eerder waren, gemaakt met de strikte opdracht dat ze iets verhalends moesten hebben.
Ik zeg, alles bekijkend: in den beginne was het beeld, en toen kwamen de bijschriften.
Het enige verhaaltje waarvoor dat niet opgaat is het verhaaltje over de slee van Charms. Want dat is rechtstreeks van een gedicht van Wilhelm Busch afkomstig. Een gedicht dat Charms in 1936 – geheel eigenzinnig – vertaalde, en ik de vertaling van Charms weer doorvertaalde in Bij mij op de maan, als Hoe Volodja op zijn slee met een rotvaart van de heuvel kwam geglijd (blz. 452-3).
Waarvan in Getekende verhalen een veel kortere versie staat, met alleen maar de steekwoorden.
Raadselachtig.
Maar dat komt later. We komen er vanzelf. Als we maar goed de berg af bijven sleeën.
Ik noem het hier alleen maar omdat er precies van dat versje min of meer vaststaat dat het van Charms is.
Twee van Charms dus, en de rest is onduidelijk.
Maar misschien kunnen we al vertalend wel tot onderbouwde gissingen komen omtrent het auteurschap van zekere anonieme verzen. En wordt het tegelijkertijd een Charms Research Project.
Hoe dan ook, we gaan ze vertalen. En – belangrijk – charmsiaans vertalen. De uitgave van 1937 natuurlijk, niet de latere verslappingen en verslechteringen.
Alle veertig.
Tenminste, proberen.
We kijken wel hoe ver we komen.
Waar het schip strandt.
Где же дети?
Но не эти,
А мои родные дети!
Dat wil zeggen. ‘Waar zijn m’n kinderen toch? Maar niet die, Maar mijn echte kinderen!’
Gescandeerd. ‘Gdéé zje djéti? Nó nie éhti, Á mají radníë djéti!’
Onmogelijk!
Onmogelijk!
Waar ben ik aan begonnen?!..
_____
Verwijzingen. Een handleiding, een gebruiksaanwijzing, een gereedschapskist met een tips van de meester zelf, Kornej Tsjoekovski, is te vinden in blog 162, hier. Misschien ook nuttig is wat ik schreef over mijn vertaling van Majakovski’s Wat is goed en wat is slecht, in blog 156, hier. Hoe het niet moet legt Tsjoekovski uit in blog 78 en 79, hier en hier. Over het vertalen van kindergedichten in het grote en ganse kunnen ook de blogs over zelfvertalen nageslagen worden, het handigst te bereiken via de voorlopige index in blog 132, hier.
Reacties
Een reactie posten